Micro-organisme

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Sint-Joasters. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

E micro-organisme of 'ne microab is e microscoapisch-klein organisme det zoawaal eincellig es miècellig kan zeen. De studie die zich besjeftig mit micro-organismes neump me de microbiologie; dit óngerzeuksveldj is óntstange naodet Antonie van Leeuwenhoek de micro-organismes in 1675 haet óntdèk ónger 'ne microscoap dae d'r zelf haw óntwórpe.

Micro-organismes zint hièl diverse en ómvatte alle bacterieje en archaea en ouch de meiste protozoa. Hie-ónger valle ouch sómmige van de sjummele, alge en bièster, wie de rajerdere. Väöl grótter bièster en plantje höbbe jóng stadia die ouch micro-organisme zint. Sómmige microbioloage tèlle ouch de virusse en prione mit, meh door anger waere dees es neet-laevendj betrach.

Micro-organisme kómme veur in alle biosfaere, worónger ouch in de gróndj, in wermwaterbrónne, op de baom van de ziè en in rots ónger de aerdkórsj. Ze zint uters wichtig veur de herwinning van voorstoffe in ecosysteme ómdet ze stoffe óntbinje. Aangezeen sómmige micro-organisme stikstof kinne fiksere, vörme ze e wichtig deil van de stikstofkrink.