Meizäödsje (Convallaria)
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Meizäödsje ies de volksnaam veur 't lelietje-der-dalen, Convallaria majalis oet de Leliefamilie. 't Ies ein van de 3 soorte van ’t gesjlach Convallaria dat in ’t Latien deep dal beteikent. 't Plentsje dat 20 cm hoag weurt kump in Nederland en Belsj in de bösj in ’t wild veur. Via ’ne wortelsjtek breidt ’t ziech oet. Allewiel weurt 't ouch es tuinplant gekweek.
De plant haet meistal twiè zietende elliptische blaar woa-oet ‘ne kale sjtengel greujt. Aan de tuup, nao ein zie gekièrd en hangend, versjiene in april-mei klokvörmige wiete bleumkes, die heerlik ruke. Vreuger woort 'r eau-de-cologne van gemaak. De soort bevat hartglycoside, veural de roa besse. ’t Meizäödsje ies dus ’n vergieftige plant.
In ander Limburgse dialekte (bv Mestreechs) sjteit de volksnaam Meizäödsje sóms veur 'n ander plant bv. 't Madeliefje.
Op 't Belsj, in Zjwitserland en Frankriek ies 't traditie dat me op 1 mei 'n boekètsje "muguets" es gelöksbringer sjink aan geleefde vrung en familielede. Die boekètsjes zint dan op edere sjtraothook te kriege.