Mansardedaak

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Gelaens. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

'n Mansardedaak (ouch waal mansartdaak, gebraoke daak, gebraoke kap of Franse kap geneump) is 'ne daakvörm met gebraoke, nao boete geknikde vlakke. 't Óngersjte gedeilte van 't sjuuns daak is sjteiler es 't baoveste gedeilte, womit dit daaktype 't ómgekeërde is van 'n geknik of aangekap daak of van ein daak mèt aankapping. 't Mansardedaak is verneump nao de Franse architect François Mansart (1598-1666) dae welliswaar neet de oetvènjer is mèr dae dit type daak bezunjer dèks haet toegepas. De oarsjprunkelike vörm waas 't veervoudig mansardedaak, wobie alle veer de moere bekroand woorte door 'n gebraoke daak, zoaes bie landjhoeze. De benaming mansardedaak zou dan ouch allein tot dees vorm beperk mótte waere. Bie dit veervoudig daak kump 't veur dat de kap neet in 'ne nok mèr op 'n klein plat daak aansjlut.

Vanaaf de tweëde hèlf van de 19e eëuw woort dit daaktype völvöldig toegepas óm de zölderverdeeping van (klein) weuninge te vergroate. Oeteinloapende aspecte zoaes boewkoste, gebruuksdoel en esthetiek bepaole de veur- en naodeile van de kónsjtruksie.

Château de Dampierre in Dampierre-en-Yvelines. Dit is de oarsjprunkelike vörm van 't mansardedaak: róndjóm. De drie deile van 't hoofgeboew höbbe 'n plateau in 't midde.

Toepassing

'n Mansardedaak waas, veur ruumdewins in klein vriesjtaonde weuninge, allein zinvol in gebiede wao boewsjtein erg duur ware. In Duutsjlandj waas de Grundsteuer (onroerendgoedbelasting) van belang: die woort geheve euver ganse verdepinge, neet veur de boewlaog direk ónger 't daak. Ouch in anger gevalle koosj 't zeen dat de belasting- of boewverordeninge ein rol höbbe gesjpeeld.

Bie riejkeshoeze, die es 't ware opein aafgesjteund zeen, kan de kapkónsjtruksie 'n bietje lichter zeen zoadat de naodeile minder zjwaor waege. In groate geboewe zitte de kónsjtruksie-elemente minder in de waeg en sjprink 't veurdeil van de groate ruumde mèt gooj lóchcircelatie in 't aog, wat de toepassing es dreuëgzölder algemein toepasbaar maak. Vandao de ventilatie-aopeninge diets te dèks zuus in ’t daak, zuug de foto hiebie van 't broewhoes in Fallersleben.

Ómdat de vörm van 't daak de boewmeister alderleij meugelikheje beejt, is de kónsjtruksie bie meë luxueus boewwerke in zjwang gewaes. Bie geboewe die haoks op de nokrichting groat zeen is 't ouch ein meneer óm de nokheuëgde te beperke en 'n boetesjpaorig groat daak te vermieje.

Vanwaege 't gewich van de kónsjtruksie is 't allein bie oetzunjering meugelik ein geboew achteraaf van ein gebraoke kap te veurzeen. De boewwies resulteert ouch in 'n duurder daak, terwiel 'n gèt hoager opgetrokke moer mèt 'n normaal daak al gaw dezelfde ruumdewins oplevert.

Bron

Wikipadia nl:

Veltmanshoes in S'n Maeëte, Vlamsj Kultureel Centrum
't Awt broewhoes in Fallersleben (Wolfsburg)
Mansardedake in Paries
Museum op Dead man's corner in Normandië
Jagershuuske in Kottenforst bie Bonn
Abdij Rommersdorf, Neuwied
Kesjteël Vaeshartelt
Gouvernemaent Duutsjtalige Gemeensjap Eupe van J.J. Couven