Lies vaan staotshoofde vaan Brazilië
Wikimedia-lies
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Brazilië woort in 1815 e geliekweerdeg deil vaan 't Portugees riek; sindsdeen waor de Portugese keuning ouch keuning vaan Brazilië. Vaan zien oonaofhenkelekheid in 1822 tot aon de staotsgreep vaan 1889 waor 't land e keizerriek; sindsdeen is 't 'n rippubliek. Dit is 'n lies vaan alle staotshoofde - keuninge, keizers en presidente - die Brazilië heet gekind.
Staotshoof | Begin regering | Ind regering | Opmerking | Portrèt |
---|---|---|---|---|
Keuninge | ||||
Maria | 16 december 1815 | 20 miert 1816 | Al sinds 1777 keuningin vaan Portugal, sinds 1808 resident in Brazilië. | |
Jan | 20 miert 1816 | 7 september 1822 | Zoon vaan Maria I, bekind es Jan VI vaan Portugal. | |
Keizers | ||||
Peter I | 14 oktober 1822 | 7 aprèl 1831 | Zoon vaan keuning Jan. | |
Peter II | 7 aprèl 1831 | 15 november 1889 | Zoon vaan Peter I. Tot 1840 oonder rezjèntsjap vaan diverse staotslui. Nao 1871 diverse kiere rezjèntsjap vaan prinses Isabel. | |
Ierste rippubliek | ||||
Deodoro da Fonseca | 26 fibberwarie 1891 | 23 november 1891 | Leier vaan de militaire coup, al sinds 1889 aon de mach meh pas in 1891 geïnstalleerd. | |
Floriano Peixoto | 23 november 1891 | 14 november 1894 | Vice-president oonder Fonseca, dee nao 'ne nuie coup aoftrejde. Peixoto maakde daonao de res vaan de termijn vol. | |
Prudente de Morais | 15 november 1894 | 14 november 1898 | Ierste börgerleke president vaan Brazilië. | |
Campos Sales | 15 november 1898 | 14 november 1902 | ||
Rodrigues Alves | 15 november 1902 | 14 november 1906 | ||
Afonso Pena | 15 november 1906 | 14 juni 1909 | In functie gestorve. | |
Nilo Peçanha | 14 juni 1909 | 14 november 1910 | Vice-president oonder Pena, maakde de res vaan dee ziene termijn vol. | |
Hermes da Fonseca | 15 november 1910 | 14 november 1914 | ||
Venceslau Brás | 15 november 1914 | 14 november 1918 | ||
Delfim Moreira | 16 jannewarie 1919 | 28 juli 1919 | Moreira waor eigelek vice-president oonder Rodrigo Alves, dee in 1918 herkoze woort meh door krenkde en dao-opvolgenden doed noets woort geïnstalleerd. Moreira naom vaanaof 15 november 1918 al woer en woort twie maond later formeel geïnstalleerd. Moreira moch oetdene tot aon de nui verkezinge. | |
Epitácio Pessoa | 28 juli 1919 | 14 november 1922 | Opvolger vaan Moreira nao veurtijege verkezinge; zuug bove. | |
Artur Bernandes | 15 november 1922 | 14 november 1926 | ||
Washington Luís | 15 november 1926 | 24 oktober 1930 | Kort veur 't ind vaan zien termijn aofgezat in de revolutie vaan 1930. Beüigden opvolger Julio Prestes kaom zoedoende neet aon de mach. | |
Vargas-tied | ||||
Getúlio Vargas | 20 juli 1934 | 29 oktober 1945 | Al op 3 november 1930 es leier vaan de junta nao väöre gezat, pas nao de inveuring vaan 'ne nuie groondwèt es president geïnstalleerd. | |
José Linhares | 29 oktober 1945 | 30 jannewarie 1946 | ||
Twiede rippubliek | ||||
Eurico Gaspar Dutra | 31 jannewarie 1946 | 30 jannewarie 1951 | ||
Getúlio Vargas | 31 jannewarie 1951 | 24 augustus 1954 | Pleegde zelfmaord in functie, oonder dreiging vaan 'ne coup. | |
Café Filho | 3 september 1954 | 30 jannewarie 1956 | Vice-president oonder Vargas, maakde de res vaan dee zien termijn vol. Naom al sinds Vargas zienen doed woer. Op 9 november 1955 verklaorde heer ziech evels um medische reies oongesjik tot wijer regere; 't presidentsjap woort sindsdeen woergenome door Carlos Luz, twie daog later alweer opzij gezat door Nereu Ramos. | |
Juscelino Kubitschek | 31 jannewarie 1956 | 30 jannewarie 1961 | Veural bekind es de stiechter vaan Brasília. | |
Jânio Quadros | 31 jannewarie 1961 | 25 augustus 1961 | Trejde um oonbekinde reies aof. | |
João Goulart | 7 september 1961 | 31 miert 1964 | Vice-president oonder Quadros (en Kubitschek), waor in 't boeteland bij zien aoftrejje. In d'n tössentied naom Raniere Mazzilli 't amb woer. Aofgezat in 'ne militaire staotsgreep. | |
Militair bewind | ||||
Humberto Castelo Branco | 15 aprèl 1964 | 15 miert 1967 | Tot 15 aprèl regeerde Ranieri Mazzilli es interim-president. | |
Artur da Costa e Silva | 15 miert 1967 | 14 oktober 1969 | Op 31 augustus al um gezoondsheidsreies gesjors, daonao aofgezat. | |
Emílio Médici | 30 oktober 1969 | 14 miert 1974 | Tösse 14 en 30 oktober woort Brazilië bestuurd door e triumviraot (junta) vaan drei militaire: Augusto Rademaker, Aurélio de Lira Taveres en Márcio Melo. | |
Ernesto Geisel | 15 miert 1974 | 14 miert 1979 | ||
João Figueiredo | 15 miert 1979 | 14 miert 1985 | ||
Daarde rippubliek | ||||
José Sarney | 21 aprèl 1985 | 14 miert 1990 | D'n ierste president vaan de nui rippubliek had Tancredo Neves mote weure, dee evels storf ietot heer zien amb kós opnumme. Sarney, beüig vicepresident, naom 't amb woer tot heer zès daog later formeel geïnstalleerd woort. | |
Fernando Collor | 15 miert 1990 | 29 december 1992 | Vaanaof 2 oktober al gesjors um 'n corruptiezaak. Stapde oetindelek oet eige beweging op. | |
Itamar Franco | 29 december 1992 | 31 december 1994 | Vice-presidenter oonder Collor, naom al sinds 2 oktober dee zien take woer en volgde häöm nao zie tröktrejje otomatisch op. | |
Fernando Henrique Cardoso | 1 jannewarie 1995 | 31 december 2002 | In 1998 herkoze. | |
Luiz Inácio Lula da Silva | 1 jannewarie 2003 | 31 december 2010 | In 2006 herkoze. | |
Dilma Rousseff | 1 jannewarie 2011 | 31 augustus 2016 | Ierste vrouweleke president vaan Brazilië. In 2014 herkoze, in 2016 door 't parlemint aofgezat. Opgevolg door vicepresident Michel Temer, dee al sinds 12 mei (oonder de sjorsing vaan Rousseff) 't amb woernaom. | |
Michel Temer | 31 augustus 2016 | 31 december 2018 | Vice-president oonder Rousseff, volgde häör nao häör aofzètting otomatisch op. | |
Jair Bolsonaro | 1 jannewarie 2019 | 31 december 2022 | ||
Luiz Inácio Lula da Silva | 1 jannewarie 2023 | — | twiede periode es president |