Kapitaal
(Doorverweze van Kapitaol)
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Remunjs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Kapitaal is in de economische weitesjappe e begrip det in versjillende beteikenisse weurt gebroek. De belangriekste daovan zeen:
- Kapitaal is 't totaal aan kapitaalgeujer in 'n maotsjappie. Kapitaalgeujer (of perductiegeujer) zeen geujer die waere gebroek veur anger geujer te perducere. Hieveur weurt ouch waal de term perductiemiddele gebroek. Es men 't euver de "perductiefactor kapitaal" haet, mènt men meistal dit kapitaalbegrip. Men sjprèk den ouch waal van "kónkreet kapitaal";
- Kapitaal is de geldjswaerd van de kapitaalgeujer in de maotsjappie. Wo 't kónkreet kapitaalbegrip betrèkking haet op 'n in principe heterogreen groep heujer, is hie 't begrip homogeen gemaak door de versjillende geujer te vermeinigvöljige mit häör respectieve prieze. Men sjprèk den waal van "absjtrak kapitaal": 'n besjikkingsmach die al belichaamp kan zeen in mesjiender en dergelike, mer die ouch nog in de geldjvorm kan besjtaon;
- Kapitaal is 'n perductieverhajing. De naodrök weurt gelag op de besjikkingsmach, al dan neet in geldj oetgedrök. Bie sómmige klassieke econome en bie Karl Marx weurt 't kapitaal neet sjlechs besjoewd es 'n wieväölheid aan perductiemiddele, of de geldjswaerd daovan, mer weurt tót 't kapitaal ouch 't loonfónds geraekend;
- Kapitaal is in privaatbezit en weurt oetsloetend aangewènd veur zo väöl meugelik wins te make. 't Kapitalistisch sjtèlsel weurt geregeerd door de mach van dit kapitaal;
- Kapitaal is 't totaal van de kapitaalgeujer worin 't vermeuge van 'n óngernumming is vasgelag gewaore (en sóms: 't vermeuge van die óngernumming zelf).