Kös
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
- Dit artikel geit euvere hanjeling mitte luppe; veure euvergangszaon van landj nao zieë; zuuch: kus; veure zak wo m'n op sluuep, zuuch: kösse.
'ne Kös of 'ne puuen is 'n aanraking wobie ein partie de luppe taengen e veurwerp drök of taengen 'n anger partie. 'ne Kös kan 'n religieus beteikenis höbbe, 'n begroeting zeen, 'n uting van respek, felicitaasje of vrundjsjap zeen, meh veural ouch 'n uting van leefdje of seksualiteit. De inheljelike beteikenis van 'ne kös kan versjille per kultuur. In sómmige situaasje kan me de kös zeen es e ritueel, 'n formeel of symbolische hanjeling gerich op toewiejing of respek, wie 't kösse bie 'n troewerie of 't einanger kösse van werreldleiders.
Aafhenkelik vanne kultuur, relaasje of kónteks kan emes de anger partie kössen oppe luppe, de wang, de veurkop of de handj. Al dees gebare höbbe versjillendje sociaal beteikenisse.
Bie 't kösse mitte móndj kan me de luppe toehajen of juus äöpene. 't Kösse mit geäöpendje luppe, wobie de tóngen einanger aanrake, neump me de Franse kös. Veur te verkómme det m'n einanger truf mitte naas, drejtj me döks 't gezich 'ne slaag opzie.
't Kössen oppe handj waas ieëre 'n begroeting van manskaerel toet vrouwmis, mer is allewiel nimmieë zoea gebroekelik. Bieje kös dieëj me neet de handj zelf aanrake, meh de kös inne lóch plaats, net baove de rögk vanne handj.
De kös oppe wang is 'n algemein gebaar van begroeting. Me kump 't väöl taengen in Zuud-Europa en 't Midden-Oeaste, mer 't is ouch gebroekelik in Limbörg. 't Aantal kieëre det me kös versjiltj per kultuur in plaats. In Limbörg is 't gebroekelik det me drie kieër kös bie 't begroete: eine kieër links, eine kieër rechs, en den trögk links; bie 't aafsjied kös me döks mer èns.
E gebroek det allewiel bao gans is verzwónjen is 't kösse vanne rink van 'ne gezaghöbbendj, wie de paus enne bisjop.