J. Bernlef

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

J. Bernlef, pseudoniem vaan Hendrik Jan Marsman (Sint-Pancras, 14 jannewarie 1937 - Amsterdam, 29 oktober 2012), waor 'ne Nederlandsen diechter, prozaïs en literair vertaoler. Zie pseudoniem is aofkomsteg vaan de legendarische Friesen diechter Bernlef.

Biografie

Marsman deeg de HBS in Haarlem en studeerde daonao e tiedsje politieke en sociaol wetensjappe. Heer debuteerde in 1959 es diechter mèt de bundel Kokkels, en kort daonao es prozaïs mèt de verhaolebundel Stenen spoelen. Zienen ierste roman Stukjes en beetjes versjeen in 1965. Al deen tied kraog Bernlef dèks lof en haolde heer diverse literatuurprieze, meh bleef heer bij 't groet publiek rillatief oonbekind.

Dat veraanderde in 1984. Ziene roman Hersenschimmen, wat de krenkde vaan Alzheimer vaanoet 't perspectief vaan de patiënt sjèldert, woort e succes bij e breid pebliek. 'n Verfilming volgde in 1988. Dit succes zouw heer neet mie evenere. Wel zouwe zien beuk oonder de aondach blieve, en bleef heer tot zienen doed zier productief, zoewel es diechter wie ouch es romansjriever en es verhaolesjriever. Ouch woort heer in de jaore negenteg actief es poëzievertaoler oet 't Ingels en Zweeds. In 2008 sjreef Bernlef 't Bokeweekgesjenk, De pianoman.

Bernlef waor getrouwd mèt Eva Hoornik, dochter vaan d'n diechter Ed. Hoornik. Ze hadde twie kinder. Heer storf in 2012 nao e kort kraankebèd.

Stijl

Diverse vaan zien prozawerke kinmerke ziech door geisteskrenkdes es thema. Hersenschimmen, wat de krenkde vaan Alzheimer besjrijf, is e good veurbeeld; in aander werke sjrijf Bernlef euver hersesjaoj en autisme. Väöl vaan zien essays handele euver jazz.

Werk

Poëzie

1959 - Kokkels
1961 - Morene
1965 - Ben even weg
1965 - Het strikken van een das
1966 - De schoenen van de dirigent
1968 - Bermtoerisme
1970 - Hoe wit kijkt een eskimo
1972 - Grensgeval
1974 - Brits
1976 - Zwijgende man
1979 - Stilleven
1980 - De kunst van het verliezen
1982 - Alles teruggevonden/niets bewaard
1986 - Wolftoon
1988 - Geestgronden
1990 - De noodzakelijke engel
1992 - De herinneringen zien mij (vertaoling vaan 't compleet werk vaan Tomas Tranströmer)
1993 - Niemand wint
1994 - Vreemde wil
1995 - Alfabet op de rug gezien (vertaolinge)
1998 - Aambeeld
2001 - Bagatellen voor een landschap
2004 - Kiezel en traan
2008 - Dwaalwegen
2010 - Kanttekeningen

Verhaolend proza

1960 - Stenen spoelen (verhaole)
1962 - De overwinning: het verslag van een nederlaag
1963 - Onder de bomen (verhaole)
1965 - Stukjes en beetjes (roman; in 1989 bewèrk tot Achterhoedegevecht en in 2005 nog ins tot Een jongensoorlog)
1966 - Paspoort in duplo (roman)
1967 - De schaduw van een vlek (verhaole)
1968 - De dood van een regisseur (roman)
1969 - De verdwijning van Kim Miller (verhaole)
1971 - Het verlof (roman)
1971 - Rondom een gat ('e winterbook')
1972 - De maker (roman)
1973 - Sneeuw (roman)
1974 - Hondedromen (verhaole)
1974 - Het komplot (verhaole)
1975 - Meeuwen (roman)
1976 - De man in het midden (roman)
1978 - Anekdotes uit een zijstraat (verhaole)
1980 - De ruïnebouwer (verslaag en sjouwspäöl)
1981 - Onder ijsbergen (roman)
1984 - Hersenschimmen (roman)
1985 - Verschrijvingen (prozagediechte)
1987 - Publiek geheim (roman)
1989 - Vallende ster (novèl)
1990 - Doorgaande reizigers (verhaole)
1992 - De witte stad (roman)
1993 - Eclips (roman)
1995 - Cellojaren (verhaole)
1997 - Verloren zoon (roman)
1999 - Meneer Toto-tolk
1999 - Tindeman's Dilemma (verhaole)
2000 - Boy (roman)
2002 - Verbroken zwijgen (verhaole)
2003 - Buiten is het maandag
2005 - De onzichtbare jongen (roman)
2006 - Hoe van de trap te vallen (verhaole)
2007 - Op slot (roman)
2008 - Het begin van tranen (verhaole)
2008 - De pianoman (novèl)
2009 - De rode droom (roman)
2010 - Geleende levens (novèl)
2011 - De een zijn dood (roman)
2012 - Help me herinneren (verhaole)
2012 - Onbewaakt ogenblik (roman)
2015 - Een onschuldig meisje (roman)

Buunwerke

1979 - Nachtrit
1994 - Esther
2009 - Ophelia (libretto)

Non-fictie

1965 - Wat zij bedoelen (mèt K. Schippers, interviews)
1967 - Een cheque voor de tandarts (mèt K. Schippers, documentair)
1970 - Wie a zegt (essays)
1991 - Ontroeringen (essays)
1993 - Schiet niet op de pianist. Over jazz (essays)
1998 - De losse pols (essays)
1999 - Haalt de jazz de eenentwintigste eeuw? (essays)
2001 - Tegenliggers (portrètte en rencontres)
2010 - De tweede ruimte (essays)

Prieze

1959 - Reina Prinsen Geerligspries veur Kokkels
1962 - Poëziepries vaan de gemeinte Amsterdam veur Morene
1964 - Lucy B. en C.W. van der Hoogtpries veur Dit verheugd verval
1964 - Poëziepries vaan de gemeinte Amsterdam veur Een dode hagedis
1977 - Vijverbergpries veurr De man in het midden
1984 - Constantijn Huygenspries veur zie gans oeuvre
1987 - AKO Literatuurpries veur Publiek geheim
1989 - Diepzee-pries veur Hersenschimmen
1994 - P.C. Hooft-pries veur zie gans oeuvre