Griekse mythologie
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Remunjs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Griekse mythologie oet de aadheid ómvat de verzameling van mythes en sages euver de Griekse gode en godinne, same mit de helje en heldinne. Dees legendes waerde oorsjprunkelik mónjeling euvergebrach in dichtelike vorm. De brónne veur de Griekse mythologie besjtaon oet contemporair opgesjreve euverleveringe en later literair werke.
De Griekse mythologie haet heel sjterk de Romeine beïnvlood, mer nao de middeleeuwe kwaam ouch in anger deile van Europa hernuujde interesse in de verhaole, waat doorgank haet gevónje in de beeldhawkóns, de sjilderkóns en de dichkóns.
Oergode
bewirkDe aerd en de eerste oergode óntsjtinge volges de Grieke vanoet Chaos, 'n grote laegte. De oergode, ouchwaal de kinjer van Chaos, zeen: Gaia, Hemera, Nyx, Tartaros, Uranos, Chronos, Eros, Erebos en Aither. Dees oergode höbbe toen de berg, de zeeje en d'n hemel gesjape. Zelf krege zie ouch kinjer: 12 titaan, 3 cyclope en 3 hekatoncheire (reuze mit hóngerd erm). De keuning van de oergode waar Uranus.
Titane
bewirkEine van de titane, Kronos, noom 't bewindj van Uranos euver en waerde zo de nuje keuning van de gode. De anger èlf titane wore zien zöster en vrouw Rheia, same mit Huperion, Iapetos, Koios, Krios, Mnemosune, Okeanos, Foibe, Tetis, Teia en Temis.
E deil titane kreeg zelf kinjer die ouch titane waerde geneump. Dit tweede gesjlach besjteit oet de kinjer van Huperion (Helios, Eos en Selene), de dochters van Koios (Leto en Asteria) en de zeuns van Iapetos (Prometeus, Epimeteus, Atlas en Menoitios).
Olympische gode
bewirkKronos kreeg bie Rheia versjillende kinjer: Hestia, Demeter, Hera, Hades en Poseidon, mer dees hajje allemaol häör mach ingepèrk toen nao häör gebaorte 'n veursjpèlling waas gemaak det ein van zien kinjer 'm zów ónttreune. Rheia wis de gebaorte van de zoon Zeus geheim te haje door 'm in 'n grot in de berg Ida op Kreta te versjtaeke, wo d'r waerde opgevood door nimfe.
Naodet Zeus volwasse kwaam de grote sjtried tösse dem en Kronos, de Sjtried der Titane, gewónne door Zeus. Daorop deilde Zeus de waereld mit zien breurs, Poseidon en Hades, door läötjes te trèkke. Zeus kreeg de lóch; Poseidon de watere; en Hades d'n óngerwaereld.
De Olympische gode bleve daonao wone op de berg d'n Olympus. Zie wore de twellef klassieke gode: Zeus, Hera, Poseidon, Demeter, Ares, Hermes, Hefaistos, Afrodite, Atena, Apollo, Artemis en Hestia.
Homerus
bewirkHesiodos sjreef in d'n achste eeuw veur Christus de eerste euvergedrage Griekse verhaole euver 't óntsjtaon van d'n hemel en de aerd. Homerus verzamelde róndj dezelfden tied ouch mythes en sages, wovan de bekindjste de Ilias en de Odyssee zeen, gebaseerd op d'n Trojaansen Oorlog.