Gebroeker:Steinbach/Doele veur de langen door

Iech wèl hei diverse dinger op kwiet. Allemaol kinste ze samevatte oonder "gedachtes euver de touwkoms vaan Wikipedia". Iech höb 't hei neet euver de organisatie en zoe, meh zuver euver de encyclopedie zelf.

Wieväöl artikele kin Wikipedia höbbe?

Wikipedia is noets veerdeg. Zoelaank de wereld besteit, zalle nui dinger weure opgeriech, nui zakes weure oontdèk en nui inziechte weure oontwikkeld. 't Is wel evels theoretisch meugelek (meh daan allein theoretisch!) totste op 'nen daag alle zakes es artikel höbs touwgeveug die de minsheid kint. Wieväöl artikele zouw Wikipedia daan höbbe? Op dit memint (31 mrt 2019 13:54 (CEST)) heet d'n Ingelse Wikipedia al mie es 5,8 mieljoen artikele. Dat is dus 't theoretisch minimum. ('t Gief ech wel artikele die neet zouwe mote bestoon, of die beter kinne weure samegeveug, meh laote v'r dat veur 't gemak negere.)

Pakke v'r dit groondeger aon (dus neet allein door te kieke nao wat groete Wikipedia's noe al höbbe), daan kinne v'r goon sjatte. 't Is dudelek tot vief gebeje bezunder väöl artikele oplievere: biologie (in 't bezunder losse soorte), geografie (in 't bezunder plaotse), persoene, astronomie en kunste.

• Volgens en:Global biodiversity gaof 't in 2009 al 1,9 mieljoen besjreve soorte. Dat aontal kin nog hendeg oploupe, want mieljoene aandere zouwe nog op besjrieving wachte. Daobij gief 't nog talloes oetgestorve en fossiel soorte, en väöl overhead, dat wèlt zègke taxonomische gróppe bove soortniveau. Euver oondersoorte höbbe v'r 't daan nog neet (de mieste soorte höbbe die trouwens neet). Hiel veurziechteg, en umtot 't e sjiek roond getal is, kin de taxonomie good zien veur twie mieljoen artikele.
• Iech höb welins örges geleze tot 't wereldwied 5 mieljoen plaotse gief. Dat kin bès kloppe, este klein naobersjepkes mèttèls. Natuurlek zit niemes veurluipeg te wachte op dörpkes vaan 30 lui in Laos - of 't mós get bezunders dreuver te vertèlle geve - meh wikiweerdeg zien ze in principe allemaol. Daan höbbe v'r eilendsjes, reviere, mere, berg, heuvele, nationaol parke etc. nog neet mètgetèld. En oonderverdeilinge vaan stei, vaan Harlem, NY tot Belfort (Mestreech). Zès mieljoen geografische artikele liek miech daorum gein te hoeg sjatting.
• Persoene dörf iech neet ins te sjatte, meh vaan de vreugste gesjreve bronne tot noe gief 't toch wel mieljoene lui die op groond vaan besjikbaar bronne 't opnumme weerd zien. Jeh natuurlek, wee geit dat allemaol bijhawwe? Meh dit is e theoretisch vraogstök. Toch eve get riechlijne. De categorie "levende lui" vaan d'n Ingelse Wikipedia umvat op 't memint good 900.000 artikele. Daobij kump nog e groeter aondeil doej lui. Die zien euver subcats verdeild, dus dat weurt lesteger tèlle; laote v'r zègke oonderhaaf kier zoeväöl. Op de Duitse Wikipedia umvat de categorie "manslui" zoe'n 600.000 lui, en de categorie "vrouwlui" 122.000. Es me dat vermenegvöldeg mèt 2½ (d'n Duitse Wikipedia is jummers kleinder) zouw me op 1,8 mieljoen persoensartikele veur en: oetkoume. Iech dink tot 't aondeil hoeger ligk, meh gans hel make kin iech dat neet. Wie daan ouch, drei mieljoen biografieë liek miech haolbaar.
• Daan de astronomie. Dao wèrk me mèt groete getalle, dat is bekind. 't Gief nao sjatting wel 10²³ stare, en de Gaia-catalogus, dee in 2022 moot oetkoume, zal al wel 1,5 mieljard (!) stare umvatte. Zelfs es v'r de mins- of computerkrach hejje, zouwe v'r die neet allemaol touwveuge. Meh welke daan wel? Deh, laote v'r oetgoon vaan 100.000 es bovegrens. 't Gief alewijl de Siena Gallexy Atlas, boe-in 'n klein 400.000 starestèlsels 'in de buurt' zien besjreve. Väöl stare die op ziech gein artikel weerd zien, zouwe v'r dao dus oonder kinne vatte. Daobij koume daan de plenetoïde. V'r kinnen 'rs intösse zoe'n 750.000. In principe zien die allemaol welkom. Kantteikening: de mieste höbbe ouch op en: gein eige artikel en moten 't doen mèt 'n korte vermelling in 'n tabel. Dat heet ouch zien rei: euver de mieste vèlt boete e paar basaol ciefers niks te vertèlle. Dat aontal kin dus sjogkele. In 't algemein kinste dus zègke tot 't aontal potentieel astronomieartikele beperk weurt door de stortvlood aon triviaol gegeves die neet al te intrèssant is. Meh es v'r get beter bekinde stare, klein planete, de geografie vaan groeter planete (kraters, exovölkaone etc. etc.), aander objekte en lieste vaan objekte (stare etc.) die zelf gein artikel weerd zien optèlle, koume v'r toch wel aon ei mieljoen artikele euver astronomie.
• Tot slot de kunste. Euver kunstenere höbbe v'r 't hei neet, want die zitte al oonder 'persoene'. Kunswerke zien evels ouch talriek. Daan höbbe v'r 't euver sjèlderije en beelder, jeh zeker, meh veural euver gesjrifte (beuk en losse gediechte), meziekstökker (vaan top 40-hitsjes tot de groete symfonieë) en gebouwe. Dat lèste vèlt nog 't bèste te sjatte. In de mieste plaotse op de wereld steit wel e raodhoes, gebèdshoes of desnoeds 'ne waterpoomp dee 'n encyclopedische vermelding weerd is. Sommege stei stoon vol devaan. Natuurlek höbbe artikele euver moskee zoe-en-zoe, gebouwd in 1998 in e dörpke in Bangla Desh, neet de prioriteit zoe laank es v'r zelfs nog niks euver Dhaka höbbe, meh in theorie is 't allemaol welkom. Ei monumint per plaots is nog 'n conservatief sjatting (dao mote daan mer plaotse boe niks te zien is tegeneuver stoon). Voog daobij de väöl meziek boe gegeves euver bekind zien, en de beeldende kuns en literatuur, en de kums op zès mieljoen artikele. Lèt wel: losse gediechte en leedsjes mote in principe allein weure opgenome es dao get euver te vinde is. 'ne Gewoenen albumtrack of e wèllekäöreg gediech oet 'nen bundel moot normaal gesproke weure behandeld in 'n artikel euver 't album of de bundel boe 't oet kump.

Natuurlek gief 't nog väöl aander oonderwerpe, meh die zien 't tèlle minder weerd umtot ze neet zoe spectaculair väöl artikele oplievere. 't Gief mer e beperk aontal elementair deilkes, natuurkundege wètte, sjemische eleminte, taole (dat aontal löp in de doezende, meh dat is niks bij de mieljoene die de bove besjreve categorieë beeje), ... Dat runde v'r daan mer gemekelek nao nul aof. Es v'r dit allemaol optèlle koume v'r in totaol oet op minstens

Achtien mieljoen meugeleke artikele.

Zoonder 't gebruuk vaan robots goon v'r dit natuurlek noets beleve op de Limbörgse Wikipedia. En iech bin persoenelek tege robotartikele, umtot die extreem väöl valsen inhaajd creëre (korte standaardartikele die geine gere leus en boeste wieneg aon höbs). Meh 't is wel good veur te wete tot 't hei nog vaan alles te doen gief. Op 't memint höbbe v'r 15.042 artikele; dat kinne 'rs dus zier väöl mie weure. Aon 't werk, lui!