Friedrich Spee

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Friedrich Spee von Langenfeld (Kaiserswerth bie Dusseldörp (allewiel gemeinte Langefääl), 1591 - Trier, 1635) waor 'ne Duutsje jezuïet, moraaltheoloog en professor an de universitèèt va Alma Ernestina in Riteln. E sjreef zoonder toesjtèmming van z'r ordesövversjte in 1631 anoniem d'r Cautio criminalis, Liber de processu contra sagas oeëmèt-e d'r Heksehamer, mae ooch 'n gesjrift van ziene collegaprofessor Hermann Goehausen (Processus juridicus contra sages et veneficos) en d'r nuuj oplaevende heksewaan te lief gong.

E berispt in zie waerk de vorste, die hön beambte en rechters neet controlere en e how sjerpe waoërd vör de gèselekhèèd, die de verblinde waereldleke mach in de heng wèrkt. D'r gaanse heksewaan typeerde Spee von Langenfeld - dae lang ooch gewèrkd how es beechvader vör veroordeelde hekse en zich vraoge bie de processe begoes te sjtèlle - es 'n meneer van doeë die in taegesjpraok is mèt 't versjtaand, 't natuurlek rech en de christeleke leefde. Anna Spee von Langenfeld (1591-1631), èègenares van 'n wiengood en 'n verwaandte va Friedrich Spee waoërt in 1631 va hekseriej besjöldigd, veroordeeld en öm 't laeve brach. De heksevervolging veerde hoeëgtiejdaag in de 16de en d'r 17de ieëw en dit zoewal in protestaantse es in katholieke leng.