Folly

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Gelaens. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

'ne Folly (van 't Èngelsje folly: gekheid, idioterie, jolijt) is 'n boewwerk dat opzèttelik nutteloas of bizar is, dit in taengesjtèlling tot de groate nutteloze werke. Völ folly's zouwe es kuns waere besjouwd, es ze door 'ne erkènde kunstenaer geboewd zouwe zeen in plaatsj van door emes dae 't boewwerk gewoon veur zien eige plezeer hèj geboewd. Es Nederlandse vertaling wirt sóms de term "vermaaksarchitectuur" gehanteerd.

Folly in de architectuur

Folly's woorte in 't verleje völ gebruuk veur toevoginge aan landjgojere. Mèt name in de neugetieënde eëuw waas 't de 'mode' óm op 'n landjgood ènnige romantische elemente te laote boewe. Populair ware bieveurbeeld rewienes, grotte, sjienkapelle en verbliefplaatse veur kloezenaers. Dees boewwerke koosjte door 'ne dao-in gesjpecialiseerde aannömer 'kantj en klaor' geleverd waere. Rotspartieje waere hiejbie naogeboots mèt kippegaas en betón. Watervalle waere ouch dèks aangelag, woveur ouch besjtaonde waterluipe verlag woorte. Ein nog besjtaond veurbeeld van 'n dergelik aangelagde waterval is te vènje in Park Sonsbeek in Arnhem.

De meë democratische vörm van 'ne folly is 't resultaat van de combinatie van fantezie en metselvaerdigheje van partekelere. Dit is neet aan tied en plaatsj gebónje.

Folly's kómme euveral veur, mèr veural in Èngelandj zint d'r völ te vènje, terwiel 't "Palais idéal" van Ferdinand Cheval in Frankriek ein van de beroemste is.

In ’t kesjteëlpark van Hoes Awstrao in ’t gelieknamige Limburgse dörp Awstrao sjteit 'ne folly in de vörm van ’n rewien van 'n deils óngergrónjse koepelgrot.

De ananas van Dunmore oet de 18de eëuw
Lucy the Elephant, geboew in de vörm van 'ne Olifant. Margate City, New Jersey, VS
Kunsmatige waterval in Park Sonsbeek

Externe links

Brónvermelding

Wim Meulenkamp, Follies: Bizarre bouwwerken in Nederland en België, Amsterdam 1995
Wikipedia NL, Folly