Ferdinand Magelhãen
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Remunjs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Ferdinand Magelhãen, Fernão de Magalhães of Hernando de Magallanes (1470 - 27 april 1521) waas 'ne Portugesen óntdèkkingsreiziger. Hae waerde in 'n aedelikke, Portugese femielie gebaore in Sabrosa en is veural bekènd veur zien trèkke nao 't Wied Ooste. In 1510 waerde d'r bevorderd tót kapitein, mer doe d'r in 1513 in Marokko waas gesjtationeerd leep t'r verwónjige op die 'm kreupel zówwe make veur zie laeve. Hae vroog 't Portugees vörstehoes veur 'n verheuging van zien oetkeringe. Wie det waerde geweigerde verangerde d'r zien nationaliteit en ging d'r aankloppe bie de Sjpaanse keuning. Hae kós dem euvertuge 'n weswers-varende expeditie te financiere die 'ne nuje waeg mit de Aziatische Molukke mós oplevere. Sjpanje ging veural in op det verzeuk ómdet de Portugeze de oostelike route controleerde. Magelhaẽn verleet mit vief sjeper op 20 september 1519 Sanlucar de Barrameda en bereikde 't estuarium van de Rio de la Plata op 31 meert 1520. Zès maondj lang ankerde d'r in San Julian. Hae euverlaefde 'n muterie en zeilde nao de sjtraot die later ziene naam zów kriege, Sjtraot Magellaan. Nao 38 daag en 530 kilomaeter vare bereikde d'r d'n oceaan daen hae tót Pacifisch ómduipde, vanwaenge de kalmde van de watere. Drie sjeper hadde op 28 november 1520 d'n trèk euverlaef. Magelhãen óntdèkde nag de Mariane en de Filipiene. Op 7 april bereikde dŕ Cebu. Dao zaeg d'r de plaatseliken heerser hölp toe in 'ne sjtried mit dem zien naobere van Mactan. Magelhãen sneuvelde op 27 april. De twee euverblievende sjeper bereikde ónger leijing van Juan Sebastian del Cano op 6 september 1522 Sevilla.