Emile Seipgens

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Remunjs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Emile Seipgens

Emile Seipgens (1837-1896) woor 'ne negenteende eeuwse Remunjse sjriever dae korte verhaole en toneelsjtökker sjreef, veural euver Limbörg. Allewiel is hae veural bekind veur zie toneelsjtök de Schinderhannes.

Laevesloup

Seipgens woor de zoon van 'ne beerbroewer. Nao ziene legeresjooltied zoot t'r 'ne korten tied op 't internaat van Rolduc. Dao zeen gein aanwieziginge det t'r veurbesjtump woor priester te waere; Rolduc sjting in dae tied ouch aop veur neet-priesterkandidate. Nao veer jaor sjtapde d'r euver nao 't Bisjoppelik College in Remunj, wo d'r zien gymnasiumóngerrich aafmaakde. Nao zien injexame volgde d'r e jaor lang zónger väöl succes 'n opleijing toet notaris. In 1856 trooj d'r in deens bie de beerbroewerie van zie vader. Vanaaf 1859 haj d'r, same mit 'ne zjwaoger, de feitelike leijing.

In 1860 troewde d'r mit Anna Maria Berentze. Ze krege veer kienjer.

In 1874 besjloot t'r eweg te gaon bie de broewerie en zich te wieje aan zien roping. Hae ging Duits sjtudere in Göttingen. E jaor later koom d'r truuk en lag t'r in D'n Haag mit good gevolg 't sjtaotsexame veur de MO-akte Duitse taal- en lètterkunde aaf.

Daonao waas t'r Duitslerer aan de hogerebörgersjole van Tiel (1876), Zutphen (later in 1876) en Leie (1883). In die lètste plaats waerde d'r bevrundj mit de Nederlandshooglerer Jan ten Brink. Vanaaf 1893 toet zie sjterve in 1896 woor Seipgens sikretaer van de Maotsjappie van de Nederlandse Lètterkunde. Juus wie ziene vrundj Ten Brink haj d'r de Leidse begraafplaats Groenesteeg es lètste rösplaats.

Sjrieverie

Al wie d'r jónk waar sjreef Emile Seipgens gedichte. In 1855 richde d'r mit twee anger jóng dichters 't Lètterkundig Genootsjap "De Lelie" op. In 1858 gove zie same 'nen dichbunjel oet. Veur dae tied haj Seipgens aevel al zie debuut gemaak mit e gedich in de Volksalmanak veur Nederlandse Katholieke in 't jaor des Heeren 1857. In detzelfde jaor goof 'ne Remunjsen drökker d'n eerste verhaolebunjel van Seipgens oet: Limburgsche legenden.

Seipgens sjreef meer gedich, zowaal in 't Nederlands es in 't Remunjs, mer hae publiceerde daovan mer min. Nooit is 'ne bunjel versjene mit allein gedichte van zien handj.

Toen De Lelie waerde opgedoek door truukloupende belangsjtèlling waerde Seipgens lid van de sociëteit Amicitia en van de "Société Dramatique et Littéraire de Ruremonde", de Remunjse toneelverein. De vereniginge sjtinge bekind es liberaal bolwerke binne 't katholiek Remunj. Veur de toneelverein sjreef d'r 't libretto bie de opera buffa Schinderhannes, waat nog altied regelmaotig weurt opgeveurd in Remunj. Alle persone in de opera sjpraeke en zinge in 't Remunjs, mit oetzunjering van d'n duvel dae Nederlands kalt.

---

De volgende sectie van dit artikel is gesjreve in 't Norbiks.

---

Politiek

In d'r tied dat Limburgse gemèngderaode nog weigerde um 'n nationaal vlag aa te sjaffe brach Seipgens de visie op Holland van z'n sjtrieëk- en tiedgenote an 't èng van d'r 19de ieëw oonder waoërd: Er zijn in Limburg ook wel enkele gereformeerden, bij uitzondering protestanten en luthersen genaamd, maar dat zijn allemaal geuzen, indringers, meestal van gene zijde der Mijerij van 's Hertogenbosch - dus Hollanders, die vroeg of laat toevallig in het land zijn gekomen.

Waerk

• In en om het kleine stadje, Limburgse schetsen en novellen, Amsterdam, 1887
• Opera d'r Schinderhannes