Cesium

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Cesium of caesium is e sjemisch element mit es symboeal Cs en 't atoeamnómmer 55. 't Is e zilver- toet góldkluuerig alkalimetaal.

Toepassinge

Cesium wuuertj toegepas in atoeamklokke. Saer 1967 wuuertj de sekónd in 't SI-stèlsel gediffenieerdj es 9.192.631.770 cycli vanne straoling die huuertj biejen euvergank tösse twieë enerzjietoestenj (ground state hyperfine splitting frequency) vannen isotoeap ¹³³Cs bie 't absoluut nólpuntj.

Isotoeape

Stabielste isotoeape
Iso	RA (%)	Halveringstied	VV	VE (MeV)	VP
¹³³Cs	100	stabiel mit 78 neutrone
¹³⁴Cs	syn	2,0648 j	β-	2,059	¹³⁴Ba
¹³⁵Cs	syn	2,3·10⁶ j	β-	5,400	¹³⁵Ba
¹³⁷Cs	syn	30,07 j	β-	1,176	¹³⁷Ba

Veerendertig isotoeape van cesium zeen bekèndj (mit 'n atoeammassa van 112 toet 145); det is 't meiste van alle elemente. Aevel kump inne netuur slechs eine stabielen isotoeap veur: ¹³³Cs. De radioactieven isotoeap ¹³⁷Cs wuuertj gebroek in hydrologisch óngerzeuk, analoog aan 't gebruik van tritium. ¹³⁷Cs óntsteitj bie nucleair explosies en wuuertj ouch gevörmp in kerncentrales.