Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Keersj. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Keer
(Cadier en Keer)

Gewaeze gemeinte in Nederlandj

Gevörmp 1828
Opgehaeve 1982
Opgegange in Mergraote
Provincie Nederlands Limburg
Hoofplaats Keer
Opperflaakde (bie opluffing) 8,57[1] km²
– daovan water: ?[2] km²
Inwoeners (kort veur opluffing) 3.040 (1971)[1]
deechde: 354/km²
Lies van börgemeisters
Wieëgkruus mèt dialekteks in Keer: Effe d'r gooien daag

Keer (Nederlands: Cadier en Keer) is e dörp in de gemeinte Èèsjde-Mergraote op e plateau in Zuud-Limburg. De naam Cadier en Keer, zoe es 't dörp ouch waal geneump weurt, geit truuk nao ein en dezelfde oeërsjpróng: Cadier is de Waalse versie van de dialeknaam Keer. In de 13e ièw sjreef 't ziech "Cadirs" en "Cadir". De naam kuump van 't Latiense "Calidarium", wat beej de Romeine 'n plaatsj veur werm bade waor.
De dörpssjtraot vörmde vreuger 'n gemeintegrens. Keer (noordelik) behuurde tot Hièr (Heer) en Cadier (zudelik) tot Huëgem in de hierlikheid Dalem (Daelhem). In 1828 zint de deile bie-eingevoog. In 1982 weurt de gemeinte Cadier en Keer opgeheve en geit dan op in de gemeinte Mergraote. In 2011 góng die gemeinte weer op in Èèsjde-Mergraote. 't Dörp tèlt op 1-1-2010 3.633 inwoenersj.

Waope bewirk

 
Waope vaan de hierlekheid Cadier/Welsj Keer, verliend in 1819, laank ouch door de gemeinte gedrage.

De volgende sectie van dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs.

De gemeinte Cadier en Keer es zoedaoneg kraog pas op 21 december 1964 vaan d'n Hoege Raod vaan Adel e waope touwbedeild, wat ziech zoe liet umsjrieve:

E veld vaan sinopel (greun) belaoje mèt 'ne losstoonde berg vaan zèlver (wit) en ingeboge gekap vaan goud (geel) en keel (roed), 't goud belaoje mèt 'n Antoniuskrök vaan lazuur (blauw), 't keel mèt 'ne gouwe sleutel, paolsgewijs (verticaol) gezat mèt de baard nao bove en rechs (veur de beziener links) gedrejd.

Cadier allein had al ieder e waope, naomelek de zèlvere berg op e veld vaan sinopel. Dit waope is in eder geval bekind oet d'n achtienden iew, es 't op e zegel vaan de sjepebaank versjijnt. 't Is 'n sprekende verbeelding vaan 't kestiel Blankenberg. Op 15 september krijg de hierlekheid (neet de gemeinte) Cadier dit waope touwbedeild. De gemeinte Cadier, en nao 1828 de nui gemeinte Keer, veurde dit waope wel. Toch oontstoont de wuns veur e nui waope, wat rech deeg aon de historie vaan de ganse gemeinte. Vaan de aander stiechtende hierlekhede, Mestreechs Keer en d'n Antoniusbaank, waore evels gaar gein eige waopes bekind. Daorum besloot me de symbole vaan hun bezitters mèt te numme. Veur Keer kaom de sleutel vaan 't Sintervaoskepittel, veur d'n Antoniusbaank 't krökkruus (taukruus) vaan Antonius.[3]

Historische inwoenertalle bewirk

De gemeinte Keer heet 't groetste deil vaan zie bestoon 'ne gezonne greuj gekind. Vaanaof 1960 zuut me 'n sterke suburbanisatie: Keer góng achter Amie en Hier aon es veurstad vaan Mestreech.

Jaor Aontal Greuj (gans Limbörg)
1830 568[4] --
1840 618[5] +8,8% (+5,6%)
1849 619[6] +0,2% (+4,3%)
1859 574[7] -7,3% (+4,4%)
1869 652[8] +13,6% (+4,5%)
1879 679[9] +4,1% (+7,0%)
1889 699[10] +2,9% (+6,8%)
1899 804[11] +15,0% (+10.2%)
Jaor Aontal Greuj (gans Limbörg)
1909 828[12] +3,0% (+17,8%)
1920 970[13] +17,1% (+32,6%)
1930 1.102[14] +13,6% (+25,1%)
1947 1.329[15] +20,6% (+24,2%)
1956 1.565[16] +17,8% (+27,3%)
1960 1.657[17] +5,9% (+7,4%)
1971 3.040[1] +83,5% (+13,9%)
Opmerkinge
  • Op 1 juli 1970 naom de gemeinte Keer e stök groondgebeed vaan de toen opgelufde gemeinte Hier euver. Op deze groond woende toen 388 lui.
  • De getalle veur 1971 zien aofgeroond op ganse vieftalle. 't Greujciefer zouw daorum neet gans kinne kloppe.
Rillatief oontwikkeling vaan 1830 tot 1971

(v1830=100)

Greun: Gemeinte Keer
Blauw: Provincie Limbörg

Bekiekenswaerd bewirk


De volgende sectie van dit artikel is gesjreve in 't Keersj.

 
Kruuswieëgsjtasie in Keer oet 1895
  • De modern Katholieke kèrk van de Heilige Kruusverheffing is gebówd in 1957 op de plaatsj van 'n ouwer kèrk, oevan de toeën, van breuk- en mèlgersjtein, bewaard is geblieëve. Dae sjtamp oet de 12e of 13e ièw. De ganse kèrk is van baksjtein.
  • De Meusenhof oet de 18e iew, mèt voluutgevel en sjpeklaoge, liek aan de kèrksjtraot (Väörsjtraot). De hoeëf haet 2 róndbaoginvaarpoeërte.
  • Kesjtièl Blankenberg oet 1370. 't Complex is verboewd in de 19e ièw en umvingk ouch 'ne veerkentige-hoeëf. Vanaaf 2000 fungeert 't es zörgcentrum.
  • De Heilige Blasiuskapel waor veur 1992 'n (electriciteits)sjakelhuiske.
  • Vuurmalig gemeintehoes en sjoeël: 't Keerhoes, van mèlger.
  • Diverse ouw boerderije aan de dörpssjtraot.
  • 't Wiengood "Backerbösj".
  • Kloeëster van de soeurs de la Misericorde, oet 1900. Daonieëve liek in 't kloeësterpark 'ne kruuswieëg mèt 14 zèskentige, mèlger kapelkes mèt aafbeeldinge van de lijengswieëg van Jezus, oet 1895.

Dörpsvereiniginge bewirk

  • Historische kring Cadier en Keer
  • Vereniging tot Natuurbehoud Cadier en Keer. [1]
  • Carnavalsvereiniging de Klenderaire
  • Fanfare Sint Blasius
  • VV Keer (vootbalverein)
  • Handboagsjutterie Amecitia

Gebore bewirk

Extern linke bewirk

 
Commons
In de categorie Cadier en Keer van Wikimedia Commons zeen media gerelateerd aan dit óngerwerp te vènje

Referenties bewirk

  1. 1,0 1,1 1,2 Volkstèlling 1971 - Plaotseleke indeiling
  2. In de volkstèlling vaan 1960 had de gemeinte Keer e verwaarloesbaar oppervlaak aon water (<0,01 km²). In de volkstèlling vaan 1971 zien gein gegeves euver 't wateroppervlaak opgenome; Keer had intösse e stök vaan de opgelufde gemeinte Hier geannexeerd, wat meugelek wel e significant deil aon water had.
  3. Heraldrywiki - Cadier en Keer
  4. Volkstèlling 1830
  5. Volkstèlling 1840 - Limbörg
  6. Volkstèlling 1849 - Hertogdóm Limbörg: gemeintesgewijs indeiling vaan de provincie
  7. Volkstèlling 1859 - Plaotseleke indeiling
  8. Volkstèlling 1869 - Feiteleke of getèlde bevolking in eder gemeinte vaan 't riek
  9. Volkstèlling 1879 - Limbörg: plaotseleke indeiling
  10. Volkstèlling 1889 - Limbörg
  11. Volkstèlling 1899 - Limbörg
  12. Volkstèlling 1909 - Plaotseleke indeiling
  13. Volkstèlling 1920 - Plaotseleke indeiling
  14. Volkstèlling 1930 - Plaotseleke indeiling
  15. Volkstèlling 1947 - Plaotseleke indeiling
  16. Woeningtèlling 1956 - Veurnaomste gegeves per gemeinte
  17. Volkstèlling 1960 - Bevolking vaan gemeintes en oonderdeile vaan gemeintes
 
Gemeinte Èèsjde-Mergraote
 
Dörper: Bieëmele · Ikkelder · Èèsjde · Groêselt · Keer · Mergraote · Maer · Misj · Norbik · Oêsj-Moarend · Riêkelt · Sjuuëlder · Se-Gietere · Tebannet
Buurtsjappe en gehuchte: Berg · Bergenhoëze · Breusj · Bruusjterbusj · Gastes · Ge Kruuts · Groeët-Welsde · Herkenter · Hoeg-Kâsjtert · Hoontem · Klae-Welsde · Liebik · Lieg-Kâsjtert · 't Mariadörp (De Klonie) · Moarend · Moersjelt · Oêsj · 't Poelveld · 't Roeët · Sjei · Sjilberg · Sint Antoniusbank · Terhoorsj · Terlinne · Termaar · Ulvend · Vroële · De Wesj · 't Withoês · 't Wolfses
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Keer&oldid=428769"