Bart De Wever
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Bart De Wever (Mortsel, provincie Antwerpe, 21 december 1970) is 'ne Belzje historicus en politicus veur de N-VA. Sinds 2013 is 'r börgemeister vaan Antwerpe.
Biografie bewirk
Algemein en wetensjappelek werk bewirk
Bart De Wever kump oet 'n familie vaan flamingante; ziene pa waor actief in de Volksunie. Wie zie broor Bruno, wat later professor woort in Gent, studeerde heer historie, aon de Universiteit vaan Leuve. Dao wèrkden 'r ouch e tiedsje es wetensjappelek mètwèrker aon de Nieuwe Encyclopedie van de Vlaomse Beweging. Zien conservatief en nationalistische ideeë kadert 'r dèks in in de filosofie vaan Edmund Burke en aander expertise oet zien studietied (zoe steit 'r bekind um 't gebruuk vaan Latiense citaote). In september 2010 nog gaof 'r es gasdocent colleesj politicologie aon de universiteit vaan Gent.
Nao 2004 woort De Wever laankzaamaon bekind in Vlaondere en gans 't Belsj. In 2009 (en daonao nog ins begin 2011) had 'r e media-optrejje in 't VRT-program De slimste mens ter wereld, wat häöm väöl publiciteit opleverde.
De Wever is sinds jaore same mèt Veerle Hegge, mèt ween 'r veer kinder heet en op 12 januari 2008 trojde.
Politieke cartooniste spotte dèks mèt zien euvergewiech (wat heer vaanaof 2011 mèt e crashdieet verloor), cynisme, mèl arrogantie en köpsegheid, meh sjèldere häöm miestal wel es intelligent aof.
Politieke loupbaon veur 2010 bewirk
Vaan joonksaof al bij de VU, deeg 'r in 1994 op 23-jaorege leeftied mèt aon de Antwerpse gemeinteraodsverkezinge, in 'n liesverbinding mèt de CPV (allewijl CD&V). In 1996 woort 'r veur 't iers gekoze, in de distriksraod vaan Berchem. In 2004 maakden 'r d'n euverstap nao de gewesteleke politiek: heer kaom in 't Vlaoms parlemint en woort, es einege kandidaot, gekoze tot veurzitter vaan de N-VA, es opvolger vaan Geert Bourgeois.
't Kartel (liesverbinding) mèt CD&V kaom in 2006 kort tot 'n ind wie De Wever de populis Jean-Marie Dedecker wouw binnehole. Umtot de christen-democrate dat neet wouwe, mós heer Dedecker weer boetezètte. Dee begós dao-op zien eige partij, Lijst Dedecker. Mèt CD&V deeg N-VA toen mèt aon de federaol verkezinge vaan 2007, zoonder in de regering (Leterme II) te stappe. Bij de Vlaamse verkezinge vaan 2009 góng de partij (intösse zoonder CD&V) vaan 6 nao 16 zetele, mèt väöl persoenleke veurkeurstumme veur Bart De Wever.
Vaanaof 2010 bewirk
Wie in 2010 de regering-Leterme II veel euver 't keesdistrik Breusel-Halle-Vilvoorde, kaom Bart De Wever mèt zie Vlaoms-nationalistisch gedachtegood sterk op. Ouch al door de massaol media-aondach haolde zien partij bij de verkezinge vaan 13 juni neet minder es 31,7 percint vaan de Vlaomse stumme (19,6 op federaol niveau). Heer haolde väöl stumme eweg bij Vlaams Belang, Lijst Dedecker (wat zoe good wie verdween) en CD&V.
Probleem waor evels tot de stumme bij de Franstaolege nao d'n andere kant waore doorgesloge: dao waor de PS vaan Elio Di Rupo de groetste. Keuning Albèr II oonderkós dit, wie ouch De Wever en Di Rupo zelf, en lag hun versjèllende take in han. De Wever woort op 17 juni beneump tot informateur. Dees aonstèlling waor nog vrij succesvol. Daonao deeg De Wever gewoen es veurzitter vaan de N-VA mèt aon gesprekke mèt zes aander partije, oonder leiing vaan preformateur Di Rupo, tot wat oetindelek de regering-Di Rupo moot weure.
In 'n later fase woort heer beneump tot keuninkleke verdudeleker (Frans: clarificateur royal), in welke kwaliteit heer de posities vaan de zeve partije op e rijke mós zètte. De nota-De Wever, de compromisteks dee dao-oet veurkaom, woort door de Franstaolege aofgeweze. Begin januari 2011 wees heer zelf 'n soortgelieke nota vaan bemiddeleer Johan Vande Lanotte aof. Heer stèlde veur tot heer, same mèt Di Rupo, allein aon 'n concep-akkoord zouw wèrke. De keuning stèlde daonao op 11 januari es compromis oonderhandelinge in boe Vande Lanotte, De Wever en Di Rupo mèt ze dreie aon zouwe deilnumme. Dit plan góng neet door; oetindelek woort De Wever oppositieleier tege de regering-Di Rupo.
Op 21 aprèl 2012 maakde De Wever bekind tot heer ziech kandidaot zouw stèlle veur 't börgemeistersjap vaan Antwerpe.[1] De lokaol verkezinge vaan 14 oktober vaan dat jaor leverde de ganse N-VA 'n groete euverwinning op, meh zeker De Wever persoenlek, dee mèt zien Antwerpse lies 38% vaan de stumme haolde. Op 9 december slote N-VA, CD&V en Open VLD in Antwerpe 'n akkoord; De Wever is per jannewarie 2013 börgemeister.[2]
In jannewarie 2019 maakde De Wever bekind tot heer minister-president vaan Vlaondere wouw weure.[3]
Controverses bewirk
De Vlaomse beweging in 't algemein weurt dèkser mèt extreem-rechs geassocieerd, boevaan De Wever (en de ganse N-VA) ziech distantieert. Tegestanders vaan De Wever bringe häöm dao soms wel mèt in verband. Dit weurt neet allein door Franstaolege gedoon, meh ouch door 't Vlaams Belang, die wèlle aontuine tot De Wever ziech oonterech vaan hun zouw distantiëre. Zoe stoont 'r in 1996 same op de foto mèt Jean Marie Le Pen, de Franse extreem-rechse politicus, dee in 'n debatclub 'n lezing kaom geve. Ouch waor 'r op de begraffenis vaan e Vlaams Belang-kopstök. (In 2011 herhaolde heer dit door op de begraffenis vaan Marie-Rose Morel te koume.)
Sinds 2008 meh veural sinds 2010 krijg de maan väöl doedsbedreiginge, zoetot heer moot weure beveileg.
Bij zien eerste peersconferentie es informateur maakden 'r de fout gei verslaag in 't Frans veur te bereide. Wie me häöm denao vroog, vertaolden 'r zien teks veur de voes eweg in 't Frans.
In december 2010 gaof 'r 'n interview aon 't Duits opinieblaad Der Spiegel, boe-in heer zien standpunte oetlag. Sommege formuleringe stuitde de Franstaolege hendeg tege de boors.
Bron bewirk
Dit artikel is gebaseerd op 't corresponderend Nederlandstaoleg artikel, en wel dees versie.