Windjruueske

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Sterrewindjruueske (Anemone hortensis).

Windjruueske of Anemone is e geslech van euverblievendje, kroedechtige plantjen oete ranonkelfemielje (Ranunculaceae). Ze kómme veurnamelik veur in naordelike, gemaesigdje gebiede. De saorten höbbe gelobdje blajer en groeate blome mit dudelike bloomdèkblajer. Binne dit geslech bevinje zich zoeaget 120 saorte.

Windjruuskes höbben 'nen óngergrundjse rotestek en 'nen deep gesni-jje basis. De lange bloomssteel druueg ein of mieëder witte, roeaj, blaw, paarse of (zeldjzaam) gael blome. De vröchte höbbe döks lang, haorige stiele die de bestuving dore windj meugelik make.

Väöl saorten aan windjruueskes zeen populair haofplantje; veural 't kroeanwindjruueske (Anemone coronaria), det 'ne knolechtige root haet, paetersjelie-echtige verdeildje blajer en groeate, opvallendje, papaverechtige blome. De blome waeren in divers kluuere gekwieëk. Ouch guuef 't dóbbelgebloomdje variëteite.

Windjruueskes greujen 't bèsten in leimechtige gróndj, wen meugelik verzeen van rieke mis óngere knol. De plantje kónnen in oktoeaber waere gepaotj. De meiste windjruueskes bleujen in 't vreugjaor, meistes van mei toet junie.

Hepatica

De plantje die ónger 't geslech Hepatica valle, worónger 't laeverbleumke (Anemone hepatica of Hepatica nobilis) waeren allewiel döks ouch óngere windjruueskes gezatj, mer hie-euver is nag gein euvereinstumming.

Saorte

De volgendje drie saorte kómme väöl veur inne netuur in Nederlandj:

• Blaw windjruueske (Anemone apennina)
• Bósbótterbloom (Anemone nemorosa)
• Góld of gael windjruueske (Anemone ranunculoides)

Anger wichtige saorte zeen:

• Altaïsch windjruueske (Anemone altaica)
• Balkanwindjruueske (Anemone blanda)
• Bóswindjruueske of Amerikaans bóswindjruueske (Anemone quinquefolia)
• Drieblaadswindjruueske (Anemone trifolia)
• Herfswindjruueske (Anemone hupehensis)
• Kroeanwindjruueske (Anemone coronaria)
• Paosbloomwindjruueske (Anemone narcissiflora)
• Sterrewindjruueske (Anemone hortensis)
• Tiroealer windjruueske (Anemone baldensis)
• Weiwindjruueske (Anemone canadensis)
• Zomerwindjruueske (Anemone sylvestris)

Taxonomie

• Riek: Plantae (plantje)
  • Stam: Embryophyta (landjplantje)
    • Klas: Spermatopsida (zaodplantje)
      • Klaad: bedèkzäöjige
        • Klaad: nuuj twieëzaodlobbige
          • Orde: Ranunculales
            • Femielje: Ranunculaceae (ranonkelfemielje)