1623
1623 (MDCXXIII) waor e gewoen jaor wat begós op 'ne zoondag op de Gregoriaanse kalender en e gewoen jaor wat begós op 'ne goonsdag op de Juliaanse kalender.
Gebäörtenisse
bewirk- 25 fibberwarie - De hertog van Beiere wirt körvors; dit es beloaning veur zien sjteun aan keizer Ferdinand II in de sjtried taenge 't opsjtendige Boheme. Op dees meneer haet hertog Maximiliaan I van Beiere de Paltische körwaardigheid verkrege. Hae beheuërt noe ouch tot de zeve körvorste in 't Heilig Roamse Riek die sjtömgerechtig zint biej de keuze van de Roamse keuning, dae daonao verheve kent waere tot Duutsje keizer.
- 23 mieërt - In Oasindië waere tieën Èngelsje, neuge Japannersj en eine Portugees ónthoof op besjöldiging van 't berame van ein complot taenge 't Nederlandjse garnizoen. Deze Ambonschen Moord kroog eine naosjleip in de relaties van de Repebliek mèt Èngelandj.
- 3 juli - Claes Michielsz Bontenbal wirt in Rotterdam ónthoof, vanwaege zien biejdrage in ein complot taenge Prins Maurits.
- 6 augustus - Kardinaal Maffeo Barberini van Bologna wirt gekaoze tot paus Urbanus VIII.
- Pieter de Carpentier volg Jan Pieterszoon Coen op es Gouverneur-Generaal van Nederlandjs-Indië
- In Londe waere 23 toneëlsjtökke van de in 1616 euverleje William Shakespeare oetgegaeve.
- Pothisarat II volg Uponyuvarat I op es 24e keuning van Lan Xang
Gebaore
bewirk- 1 jannewarie - Maria Petyt, Vlaamse mystica en sjriefster
- 27 april - Johann Adam Reincken, Nederlandjs-Duutsje componis, organis en gambasjpeler (gesjtórve 1722)
- 15 juni - Cornelis de Witt, Nederlandjse politicus (gesjtórve 1672)
- 19 juni - Blaise Pascal, Franse filosoof, theoloog, wis -en natuurkundige (gesjtórve 1662)
- exacte datum ónbekènd
- Jurriaen Ovens, Deens-Duutsje kunssjilder en kunshanjelaer (gesjtórve 1678)
- Hendrickje Stoffels, Nederlandjse sjildersmodel en partner van Rembrandt (gesjtórve 1663)
Gesjtórve
bewirk- 5 mei - Hendrick Danielsz Slatius (±38), Nederlandjse remonsjtrantse predikant en medepleger van eine aansjlaag op prins Maurits
- 4 juli - William Byrd, Èngelsje componis
- 8 juli - Paus Gregorius XV (69), paus van 1621 pes 1623
Literatuur
bewirk- Constantijn Huygens sjrief De uytlandighe herder