1603
1603 waor e gewoen jaor wat begós op goonsdag op de Gregoriaanse kalender en e gewoen jaor wat begós op 'ne zaoterdag op de Juliaanse kalender.
Gebäörtenisse
bewirk- 8 april - 't Vergeliek van Den Haag: Mèt de Graaf van Oas-Frieslandj wirt ein nuuj verdraag gesjlaote, wo-in dae de Nederlandjse bezètting (en de kirkelikke gevolge) veur ónbepaolde tied mót aanvaarde.
- 26 mei - Sjlaag biej Sluis, tösje de Sjpaanse vloat ónger Ambrogio Spinola en de Zeëuwe ónger Joost de Moor.
- 17 juni - De zäöns van Joachim Ernst van Anhalt, dae saer ziene doad in 1586 gemeinsjappelik regere, deile Anhalt op in Anhalt-Dessau, Anhalt-Bernburg en Anhalt-Zerbst.
- 25 juli – James I van Èngelandj tot keuning gekroand.
- 22 december – Sultan Mehmed III van 't Ottomaanse Riek gesjtórve en opgevolg door ziene zoon Ahmed I.
- zónger datum
- De Nederlandjse admiraal Jacob van Heemskerk veraovert in de Sjtraot van Malakka eine riek belaje Portugese koupvaarder. Portugal waas doe deil van 't Sjpaanse keuninkriek. Dees gebäörtenis insjpireerde Hugo de Groot tot zien verhanjeling euver 't buutrech (1604).
- Oetgave door Frederik de Houtman van zien 'Spraeck ende woordboeck inde Maleysche ende Madagaskarsche talen'.
- Jacobus VI van Sjotlandj wirt Jacobus I van Èngelandj, en verhoes nao Londe. Èngelandj en Sjotlandj waere in ein perseneële unie samegevoog.
- Ulster kump ónger Brits bewèndj.
- Pietro Cataldi vundj 't zösde perfecte getal: 217-1*(217-1) = 8.589.869.056.
- De astronoom Johannes Bayer publiceert de Uranometria, de eësjte weitesjappelikke sjterreatlas.
- In Japan nump Tokugawa Ieyasu 't Shogunaat van de Ashikaga euver.
- Ahmet I (1590-1617), 14e sultan van 't Osmaanse Riek, volg zien vader, Mehmed III, op.
- De Tweëde Lange Aorlog brik oet tösje 't Turkse en 't Perzische Riek (pes 1619).
- In Breda brik de pes oet. D'r valle 1823 doaje.
Gebaore
bewirk- 18 mieërt - Johan IV van Portugal, achste hertog van Bragança en van 1640 pes 1656 keuning van Portugal (gesjtórve 1656)
- 14 september - Maria Ortiz, Braziliaanse heldin (gesjtórve 1646)
- datum ónbekènd
- Abel Tasman, Nederlandse óntdèkkingsreiziger, naamgaever van Tasmanië (gesjtórve 1659)
- Gysbert Japicx, Fries renaissancesjriever (gesjtórve 1660)
- Denis Gaultier, Frans luutsjpeler en componis (gesjtórve 1672)
- Nicolaus Knüpfer (1603-1660), Nederlandse kunssjilder van Duutsjee kómaaf
- Johannes Cocceius, Nederlandjse theoloog (gesjtórve 1669)
- Aernout van der Neer, Nederlandjse sjilder (gesjtórve 1677)
Gesjtórve
bewirk- 23 fibberwarie – Andrea Cesalpino (84), Italiaanse filosoof, natuurkundige en botanicus
- 24 mieërt - Elizabeth I (69), van Èngelandj en Ierlandj
- 4 juli - Philippus de Monte (81 ?), Zuud-Nederlandjse componis
- Herman Moded, predikant, betrokke biej de greuj van 't calvinisme in Antwerpe
- 13 december - François Viète (63), Franse wiskundige, rechsgeleërde en parlementariër
Meziek
bewirk- Publicatie van 't Vierde Boek Madrigalen van Claudio Monteverdi
Beeldende Kuns
bewirk-
Vaas met bloemenboeket (1603), Jan Brueghel de Oude, Alte Pinakothek, München
-
De Vluch nao Egypte (1603) Annibale Carracci, Galleria Doria-Pamphili, Roame
-
Hertog van Lerma (1603) Peter Paul Rubens, Prado
Boewkuns
bewirk-
Façade Santa Susanna, Roame (1603) Carlo Maderno
-
Vleisjhal (Haarlem) (1603) Lieven de Key
Oetgegaeve
bewirk- Spraeck ende woordboeck inde Maleysche ende Madagaskarsche talen van Frederik de Houtman