Ermbandoer

(Doorverweze van Ôrlodje)

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


'n Modern ermbandoer
Neet te verwarre mit Oer es einheid van tied

't Ermbandoer, 't oer of de horloge ies 'ne klok ofwaal 'n oerwirk wat klein en draagbaar um de erm ies, meistes de pols. 't Woord horloge beteikent in de praktiek in de Limburge meistes 'tzelfde es ermbandoer. Van origine ies 'n horloge ivvels e woord veur eder soort klok; zoa weurt 't woord nog altied in 't Frans gebruuk en daorum ouch dieks in 't Limburgs (Platduutsj) van Provincie Luuk (ôrlodje).

Neve de tied toane sommige ermbandoere ouch de daag, datum, maond en jaor aan. Véúr de 20e ièw waore de meiste horloges zoagenaamde tesjhorloges of savonettes. Meistes waore die veurzeen van 'n kitting. De polshorloge maakde zienen opmars vanaaf de vreuge 20e ièw.

De Pruusj Peter Henlein oet Neurenberg maakde tusje 1504 en 1508 d'n ièrsjte draagbare klok mèt veermechanisme. 't Kosde Henlein tièn jaor um 't te ontwikkele. Vanaaf de 19e ièw ies 't ermbandoer emper verangerd. De ièrsjte ech groate verangering die 't daonao goof waor op 3 jannewarie 1957, wie 't elektrisch ermbandoer geaamk woort: de Hamilton Electric in de VS. In plaats van 'n veer voorzoog 'n batterie 't mechanisme van de krach um de wiezers rond te dreie.

Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Ermbandoer&oldid=449566"