Zwart laok

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

E zwart laok of zwart gaat is 'n kóncentraasje van massa die zoea groeat is det de zwaordjekrach alles taengehèltj te óntsnappe, zelfs leechstraole. Daoveur wuuertj 't es "zwart" ómsjreve. Inne wirkelikheid guuef 't geint ech gaat; 't verwies ieëre nao e gebied inne ruumdje woroet nieks kan trögkkómme.

E zwart laok wuuertj slechs besjreve door drie paramaeters: massa, lektriklajing en impulsmoment. Daomit zeen zwarte läöker de "einveljigste" objèkte oete netuurkónde.

Zwarte läöker zeen euverbliefsele van supernova's.

Waornumming

De lestigheid van 't waornumme van zwarte läöker in 't hieëlal ligk d'rbie det die hieël weinig leech gaeve. Daodoor is waornumming d'rvan alein indirek meugelik, wie aafleijing oet 't gedraag van sterren inne drekke ómgaeving (dóbbelsterre). Materie van 'n kórtbiestäöndje ster wuuertj nao 't zwart laok getróch en geit den in 'n baan rónjelóm en vörmp zoea 'n accretiesjief.