Voukstèlling
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
'n Voukstèlling of census is 'n procedure wobie me systematisch informatie euver leje van 'n bepaoldje bevölking verkrieg en opsleitj. 't Is 'n geregeldj veurkómmendje en officieel tèlling van 'n zeker bevölking. De term wuuertj meistes verbónje mitte lenjelike bevölking of de bevölking van ei geboew (wie 'n appartementekómpleks); anger väöl veurkómmendje censi gaon euver landjboew, zakewelt en verkieër. De Vereinigdje Naties definiëre de essentieel óngerdeiler van bevölkings- en hoesvèstingscensi es "individueel opsomming, algemeinheid binnen 'n aangegaeve gebied, geliektiejigheid en bepaoldje periodiciteit", en reudj aan det bevölkingstèllinge mindestes eder tieën jaor gehaje waere. De aanbevaelinge vanne Vereinigdje Naties gaon ouch euver welche gegaeves me mót vergaore, officieel definities, classificaties en anger broekbaar informatie ómme internationaal praktiek te coördinere.
't Waord census haet 'ne Letiensen oearsprónk: t'n tieje van 't Romeins Republiek woor de census 'n lies die alle vólwasse men bieheel die gesjik wore veur militair deens. De moderne census is ónmisbaar veur internationaal vergeliekingen euver alssaorte aan stattestieken en censi vergaore gegaeves euver väöl kènmirke van 'n bevölking; neet allein wieväöl luuj zeen, ouchal blieve bevölkingssjattinge 'n wichtig functie haje binnen 'n voukstèlling.
'n Voukstèlling kan gecontrasteerdj waere mit staekprove (samping), wobie informatie allein via e klei deil vanne bevölking verkrege wuuertj, sómtieds es 'n sjatting tösse versjillige voukstèllinge door. Modern censusgegaeves waere döks gebroek veur óngerzeuk, marketing en planning, en es 'ne basis veur staekproofóngerzeuke. In sómmige lenj waere censusgegaeves gebroek óm te bepaole wie de electoraal vertaengewuuerdiging versprèdj wuuertj euver e landj, wie inne Vereinigdje Staote.