Veldbrandsjtein

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Veldbrandsjtein en zónnebekkersj in ein moer van 'n boerderie in Mergraote

'ne Veldbrandsjtein ies 'ne briek, dae mèt de hand gevörmp en dae in 'ne veldbrandove gebakke ies. Oetgangspunt waor de aanwezigheid van goje kleiaarde.

Veldbrandove

Op de baom van 'n oetgegrave gröb woorte sjtruèbössele en sjanse (bössele tek) gelag. Dao-op kaom 'n laog mèt de hand gevömde (of in 'n mal) gedruègde sjtein, die ouch wir aafgedèk woorte mèt sjtruè en sjanse. Daonao woort de boel aangesjtoke. Nao e paar daag, es 't vuur oet waor, koeste de briekke aafgeveurd were en ging de volgende partie d'n ove in.

Kwaliteit

De kwaliteit van dit soort sjtein, die in 'n gróndsjleuf gebakke waore, waor neet hièl erg good. De sjtein bleef tamelik zach, want de temperatuur van 't vuur waor daoveur neet hoag genoeg gewaes. Dao waore väöl misbaksels bie. De maot van 'ne veldbrandsjtein ies ca 24 x 12cm. De later gebakke veldbrandsjtein in echte veldbakoves waor heller en van beter kwaliteit. De sjtein ies herkènbaar aan zien levetige kleure: van roadbroenpaars tot blauwgries.

Toepassing

De veldbrandsjtein woort gebruuk veur 't boewe van moere, hoezer, boerderieje, bakhoezer en sjure. Meistal in de buurt van de veldbrandove.

Zónnebekker

'n Ander soort veld"brand"sjtein ies de zonnebekker, dae gewoon in de hitte van de zón woort gebakke. Ouch deze sjtein ies vrie zach. Hae ies herkènbaar aan zien wermroaj, terracotta kleur en zien roew oppervlak.