Tenreks

(Doorverweze van Tenrecidae)

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


De groeaten eecheltenrek (Setifer setosus).

De tenreks (Letien: Tenrecidae) vörmen 'n femielje van zougdere die me kan vinjen op Madagaskar en deiler van 't Afrikaans kóntinent. Tenreks zeen hieël divers; es e gevolg van convergente evolutie lieke sómmige saorten op eechele, anger op spitsmuus, anger op opossums of muus en zelfs op otters. Ze kómme veur in 't water, in buim, op 't landj en inne gróndj. Sómmige vanne saorte, worónger de groeaten eecheltenrek, kómme veur inne druueg loufbös op Madagaskar.

Tenreks zeen klein zougdere mit 'n wusselendje liefsvorm. De klènste saorte zeen zoea groeat wie spitsmuus, mit 'n lingdje van zoeaget 4,5 cm en e gewich van koum 5 g, dewiel de grótste, de gewuuenen tenrek, 25 cm toet 39 cm is en mieër es 1 kg kan waoge. Tródsdet ze spitsmuus, eechelen of otters kónne gelieke, zeen ze neet nej-verwantj aan dees gruup; ze zeen 't nejts-verwantj mit góldmöl en elefantsjaermuus.

Óngebrukelik ónger moderkookbieëster is det d'n anus enne urogenitaal buze van tenreks 'n gedeildje äöpening (cloaca) höbbe. Ze höbben 'n lieëg liefstemperatuur wodoor ze gein scrotum nuuedig höbbe veur 't sperma keul te haje, wie de meiste anger zougdere.

Alle saorte lieke t'n mèndestes deils omnivoor te zeen, mer óngewerveldje vörme meistes 't grótste deil van häör voorbrón. De meiste saorte zeen nechtelik-aktief en höbben e slech óntwikkeldj zich. De anger zintuug zeen waal good-óntwikkeldj en ze höbben in 't biezunjert hieël gevuuelige snorhaore.

Taxonomie

bewirk

Indeiling

bewirk

De tenreks waere wiejer es volg ingedeildj:

Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Tenreks&oldid=392726"