Stumhöbbendjheid
(Doorverweze van Stumhöbbend)
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Stumhöbbendjheid is e begrip binne de fonetiek enne fonologie det 't karakter van bestumdje klenk (meistes mitklinkers) aanguuef; dees klenk zeen den of stumloeas of stumhöbbendj.
't Begrip kan aevel nao twieë versjillige concepte verwieze:
- fonetisch: Stumhöbbendjheid kan verwieze nao 't oetspraokpercès wobie de stumbenj trille; hiebie geit 't dus inne fonetiek euver foneme wobie de stumbenj waal (stumhöbbendj) of juus neet (stumloeas) trille. E veurbild hiebie is de Limbörgse oetspraok vanne [s] enne [z]; bieje ieëste trille de stumbenj neet (stumloeas) en bieje twieëdje juus waal (stumhöbbendj). Inne meiste Europese spraoke zeen de klinkers en sonoranten allemaol gewuuenlik stumhöbbendj (mit spraoke wie 't Ieslandjs en 't Welsh);
- fonologisch: Ouch kan stumhöbbendjheid verwieze nao 'n klassifikaasje van klenk die me gewuuenlik associeertj mit trillinge vanne stumbenj, ouch al is det fonetisch gezeen neet 't val. Hiebie zeen "stumloeas" en "stumhöbbendj" neet mieër es plekkerkes. E veurbild is 't Deens; in dees spraok is beveurbeildj de [b] feitelik stumloeas, dewiel de [p] geaspireerdj is.