Graafsjap Dalhem: Versjèl tösje versies

`'t '''Graafsjap Dalhem''' waor `'n klèe zelfsjtendig gebied tösje [[Luuk]] en [[Mestreech]]. Aanvankelèk bezote de Hieëre va Voere dit gebied, mae nao d`'r boew van `'n burcht in Dalhem op `'n sjteil rots tösje de [[Berwien]] en de [[Bolbaeëk]] in 1080 waoërd Dalhem `'n Graafsjap en d`'r naam van het Land.

In 1239 versjloog d`'r [[hertogdom Brabant|hertog va Brabant]] d`'r graaf va Dalhem, Dirk va Hochstaden, en in 1244 leet dae Dalhem väörgood över an d`'r hertog, dae dus vanaaf dae tied ooch graaf van Dalhem waor. `'ne Drossaard veurde in naam van d`'r hertog t bewèend.

Oonder Brabantse controle vörmde Dalhem later mèt `'t [[Hertogdom Limburg]], `'t [[Land va Valkenburg]] en `'t [[Land va 's-Hertogenrade]] `'n gezamenlèke delegatie in d`'r [[Sjtaote-Generaal van de Nederlande]] en waoërt oonderdeel van de Lande va [[Overmaas]] die in `'n personeel unie verenigd waor mèt `'t Hertogdom Brabant.

De volgende gemèngdes of [[sjaeëpebaank]]e, zoewaal Dietse wie Welsje, behuurde op een of aander momaent, op de èng of aander meneer töt `'t graafschap:

** in de gemèngde [[Voere]] : [[Moelinge]], [[Voere]] en [[S`'n Maeëte]] (bies 1251 ook [[S`'n Pieëter]])

** de gemèngde [[Aubel]] (met d`'r invloedrieke [[abdij van Val Dieu]])

Nao d`'r [[Tachtigjaorige Krèèg]] koom `'n dèèl van Dalhem oonder besjtuur van de [[Verenigde Provinciën]] es de ''Sjtaatse Partage'' of ''Sjtaats-Dalhem'', mèt name Dalhem èèges, Olne, Trembleur, Feneur, Bolbik, Cadier en Oost. Met het [[Verdrag van Fontainebleau]] in 1785 waoërte allerlèj gebiede geruild en bleve van de Sjtaatse Partage allèng Cadier en Oost over; zie waoërte samengeveugd mèt 's-Hertogenrade, en bleve nog effe besjtoeë es de ''Geunieerde Leng van Dalhem en 's Hertogenrade''.