Baltische taole: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
SieBot (Euverlèk | biedrages)
K robot Anders: bat-smg:Baltu kalbas
PahlesBot (Euverlèk | biedrages)
K Bot: automatisch teks vervange (-elik +elek)
Tekslien 1:
{{dialek|Mestreechs}}
De '''Baltische taole''' zien 'n klein taolgroop, die deil oetmaak vaan de [[satem-taole|satem]]-sectie vaan [[Indogermaanse taole]]. Ze weure gesproke aon de zuidoostelikezuidoosteleke [[Ooszie]]kös, in [[Letland]] en [[Litouwe]]. De Baltische taole, die vreuger e groeter verspreiingsgebeed hadde wat ziech veural nao 't weste wijer oetstrekde, zien speciaol verwant aon de [[Slavische taole]].
 
==Verdeiling==
Tekslien 16:
* [[Litouws]]
** [[Samogitisch]] (miestal gezeen es e Litouws dialek)
* [[Koerisch]] (bekaans oetgestorve; ouch wel bij de westelikewesteleke groop ingedeild)
* [[Selonisch]] (oetgestorve)
* [[Semigallisch]] (oetgestorve)
Tekslien 23:
 
==Historie==
Doortot de Baltische taole hiel conservatief vaan natuur en neet väöl geëvolueerd zien liet ziech door vergliekende taolweitesjap väöl euver 't proto-Baltisch vasstèlle. Dit is vaan groet belaank umtot de sjriftelikesjrifteleke documentatie vaan de Baltische taole neet awwer is es de [[veertiende iew]].
 
De Baltische taole laote wie bove gezag 'n groete verwantsjap zien mèt de Slavische taole. Toch nump me euver 't algemein aon tot die bei taolgrope al in de prehistorie versjèllend waore. Roond 't begin vaan de jaortelling laog 't woengebeed vaan de Slave perceis ten zuie vaan dat vaan de [[Balte]]. Mesjiens leke hun taole toen nog zoeväöl opein tot ze oonderein te verstoon waore. In eder geval veurde 't Slavisch versjèllende veranderinge door die in 't Baltisch neet optraoje. Dit gelt veural voor de väöl gepalataliseerde consonante. In de prehistorie oondergóng 't Baltisch ouch invlood, veural op lexicaal gebeed, vaan de [[Germaanse taole]], gesproke aon d'n andere kant vaan de Ooszie. Zoe leit me 't woord ''kuningas'' vaan 't [[Oergermaans]] ''*kuningaz'' aof.
 
De sjriftelikesjrifteleke traditie vaan de Baltische taole geit mer trök tot de [[veertiende iew]], daomèt is 't de Indogermaanse grop mèt de joongste sjrifhistorie. Oet die iew is 'ne Prusischen [[dictonair]] (of beter: woordelies) euvergelieverd. In de zestiende iew volgde 'ne [[catechismus]] in 't Litouws, vaanaof de [[zeventiende iew]] woort ouch 't Lets opgesjreve. De kleiner Baltische taole woorte vaanaof deen tied incidenteel op sjrif gestèld.
 
In 't hertogdóm Pruse waor 't Nederduits de veurtaol en door de Duitse cultureel dominantie verdwene de Wes-Baltische taole lankzaamaon. In de achtiende iew waore ze oetgestörve. Op 't groondgebeed vaan de Baltische staote woort ouch wel Duits gesproke meh dao hele de Baltische taole ziech beter. Oonderein concurreerde de Baltische taole ouch: 't Koerisch verdween oet zie kerngebeed en waor vaanaof de [[zeventiende iew]] tot de [[Koerischen haf]] beperk, woe 't tot in de twintegste iew bleef bestoon.
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Baltische_taole"