Achterhooks: Versjèl tösje versies

't '''Achterhooks''' is de naom veur de [[dialek]]te vaan 't [[Nedersaksisch]] die me in d'n [[Achterhook]] (oostelikoostelek [[Gelderland]]) sprik, of entans in groete deile daovaan. Dees dialekte kinmerke ziech door hun relatief conservatief natuur, woedoor ze te verglieke zien mèt 't [[Twents]] en 't [[Wesfaals]], boemèt 't Achterhooks in feite 'n einheid vörmp. [[Ethnologue]] zuut 't Achterhooks es 'n apaarte taol en heet 't de [[ISO 639]]-3-code <tt>act</tt> gegeve.

Allewel tot d'n Achterhook 't gans gebeed besleit tösse [[Nederrien]], [[IJssel]] en de Gelderse provinciegrenze, weurt neet in gans dat gebeed Achterhooks gesproke. In de streik bij d'n IJssel is de taol nog väöl westelikerwesteleker gekläörd. Dat vertaolt ziech in de ''uu'' in väöl wäörd boe 't Achterhooks ''oe'' heet en in klaanke wie ''nie(t)'' en ''goed'' tegeneuver ''neet'' en ''good''. Daodoor is oonder mie 't Zutfens 'n [[Oos-Veluws]] en neet 'n Achterhooks dialek. In 't zuie vaan d'n Achterhook, 't [[Montferland]], sprik me 't [[Montferlands]], e deil vaan 't [[Zuid-Gelders]] of [[Kleverlands]] en daodoor [[Nederfrankisch]] in plaots vaan Nedersaksisch. Binne 't gebeed wat euverblijf zien ouch versjèlle. Mei nao 't noordooste weurt de taol conservatiever en krijg ze minder westelikewesteleke invlode. In de indeiling vaan Jo Daan weure ze euver twie grope verdeild: 't ''Gelders-Euverijssels'' en 't ''Twents-Graafschaps''. Zij erkint 't bestoon vaan 'n Achterhookse dialekgróp dus neet.

In 't Achterhooks zien de drei waordgeslachte nog good veraankerd. In väöl dialekte besteit veur eder geslach 'n eige lidwaord, meh mei nao 't zuie en weste touw zien de versjèlle tösse de geslachte minder dudelikdudelek.

Anders es bij 't Twents kint me vaan 't Achterhooks neet zègke tot 't 'n bleujende dialekliteratuur heet. Aof en touw weurt 't door 'ne plaotselikeplaotseleke sjriever gebruuk. D'n Achterhookse muziek is tot bleuj gekoume daankzij [[Normaal (band)|Normaal]] oet [[Hummelo]]. Deze band zingk sins [[1974]] in 't dialek, wat wel feitelikfeitelek Veluws en gein Achterhooks is, meh wat wel deveur gezörg heet tot popmuziek in 't Achterhooks allewijl de ierste keus is veur beginnende artieste.