Friese grammair: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→Oonregelmaotege verbe: t zal wel zoe zien gvd |
K Bot: automatisch tekst vervangen (-veurbild +veurbeeld) |
||
Tekslien 7:
===[[Vocaol]]e===
*De â weurt euveral boe ze gesjreve steit es [O:] gerealiseerd.
*:
*De a klink veur ‘n n of m gemeinlik es [O].
*:
*De ê weurt gerealiseerd es [E:]
*De i weurt oetgesproke volges de Nederlandse oetspraakregele; d’n digraaf ii klink wie [i:]. ''ie'' is ‘nen daolenden twieklaank [i@].
*:
*De ú weurt es [y] oetgesproke.
*:
*De û weurt gerealiseerd es [u(:)]; ze kump veural dao veur, es die klank etymologisch ouch ein u is en ummer dao, boe ‘t [[Nederlands]] einen anderen klank in ‘tzelfde woord heet. Bij [u]’s die mèt ‘n Hollandse oe correspondere spelt me ''oe''.
*:
*De y klink es [i]; in inkel wäörd es [Ei] in 't [[Kleifries]] (zuug heioonder bij de pronome).
*:
===[[Consonant]]e===
*De g klink is de anlaut meistal es [g]; in inlaut altied es [G]. ‘n Etymologische g aon ‘t eind vaan e woord weurt ummer es ch gesjrieve.
*:
*De l is stom in de combinaties âld en âlt.
*:
*De n veur ‘n consonant verdwijnt es nasalisatie in de veuraofgoonde vocaal.
*:
*De r weurt altied gerold. Ze verdwijnt evels meistes veur ‘n n.
*:
*De w is labiodentaal, neet bilabiaal.
*:
==[[Vörmlier]]==
Tekslien 41:
Gewuunlik vörme wäörd mèt de naodruk op de lèste [[syllaab]] hun miervajd mèt –en; wäörd op –e gebroeke d’n oetgaank –n (''boek-boeken'' (“beuk-beuke”); oere-oeren (“oor-eur”)). Wäörd op –el, -em, -en, -er en –ert en diminutieve vörme hun miervajd op –s (''kikkert-kikkerts'' (“kwakker(t)-kwakker(t)s”); ''tútsje-tútsjes'' (“puneke-punekes”)).
Inkel wäörd kinne oonregelmaoteg miervajde,
Wäörd die in de [[Franksiche taole]] verlenging vaan de vocaol kriege in ‘t miervajd, behawwe in de Friese taole hunne korte vocaal: ''oorlog-oorloggen'', ''skip-skippen'' (“sjip-sjeper”). Lang vocale, veurzeen vaan e circomflex, verlere hun lengde in ‘t miervajd: ''hân-hannen'' (“haand-hen”), ''stêd-stedden'' (“stad-stei”).
|