Versie op 26 fib 2007 14:07 bewirk Steinbach (Euverlèk \| biedrages) Bureaucrate, Administrators 44.558 bewerkingen →‎Oonregelmaotege verbe: t zal wel zoe zien gvd ← Gank nao de veurige diff		Versie op 8 nov 2007 21:41 bewirk óngedaon make PahlesBot (Euverlèk \| biedrages) Bots 11.464 bewerkingen K Bot: automatisch tekst vervangen (-veurbild +veurbeeld) Gank nao de volgende diff →
Tekslien 7: ===[[Vocaol]]e=== De â weurt euveral boe ze gesjreve steit es [O:] gerealiseerd. :~~veurbild~~veurbeeld: ''hân'' (“hand”): [hO:n] De a klink veur ‘n n of m gemeinlik es [O]. :~~veurbild~~veurbeeld: ''fan'' (“vaan”): [fOn] De ê weurt gerealiseerd es [E:] De i weurt oetgesproke volges de Nederlandse oetspraakregele; d’n digraaf ii klink wie [i:]. ''ie'' is ‘nen daolenden twieklaank [i@]. :~~veurbild~~veurbeeld: tiid (“tied”): [ti:t]; wie (“waor”): [Wi@] De ú weurt es [y] oetgesproke. :~~veurbild~~veurbeeld: út (“oet”): [yt] De û weurt gerealiseerd es [u(:)]; ze kump veural dao veur, es die klank etymologisch ouch ein u is en ummer dao, boe ‘t [[Nederlands]] einen anderen klank in ‘tzelfde woord heet. Bij [u]’s die mèt ‘n Hollandse oe correspondere spelt me ''oe''. :~~veurbild~~veurbeeld: hûs (“hoes”): [hus]; boer: [bu:r] De y klink es [i]; in inkel wäörd es [Ei] in 't [[Kleifries]] (zuug heioonder bij de pronome). :~~veurbild~~veurbeeld: dyk (“diek”, “weeg”): [dik] ===[[Consonant]]e=== De g klink is de anlaut meistal es [g]; in inlaut altied es [G]. ‘n Etymologische g aon ‘t eind vaan e woord weurt ummer es ch gesjrieve. :~~veurbilde~~veurbeelde: goed (“good”): [gu:t]; hege (“hoege”): [heG@]; heech (“hoeg”): [hex] De l is stom in de combinaties âld en âlt. :~~veurbild~~veurbeeld: âld (“aajd”): [O:t]. De n veur ‘n consonant verdwijnt es nasalisatie in de veuraofgoonde vocaal. :~~veurbild~~veurbeeld: prins: [pr~Is] De r weurt altied gerold. Ze verdwijnt evels meistes veur ‘n n. :~~veurbilde~~veurbeelde: rjocht (“rech”): [rjOxt]; bern (“keend, kinder”): [bEn] De w is labiodentaal, neet bilabiaal. *:~~veurbild~~veurbeeld: wurkje (“wèrke”): [WY(r)kj@] ==[[Vörmlier]]== Tekslien 41: Gewuunlik vörme wäörd mèt de naodruk op de lèste [[syllaab]] hun miervajd mèt –en; wäörd op –e gebroeke d’n oetgaank –n (''boek-boeken'' (“beuk-beuke”); oere-oeren (“oor-eur”)). Wäörd op –el, -em, -en, -er en –ert en diminutieve vörme hun miervajd op –s (''kikkert-kikkerts'' (“kwakker(t)-kwakker(t)s”); ''tútsje-tútsjes'' (“puneke-punekes”)). Inkel wäörd kinne oonregelmaoteg miervajde, ~~beveurbild~~beveurbeeld mèt umlaut: ko-kij (“kooj-keuj”) en goes-gies (“gaas-gaze”; allewijl neet mier gebrukelik). Dat zien evels laank neet zoeväöl wäörd wie in ‘t Limburgs. Wäörd die in de [[Franksiche taole]] verlenging vaan de vocaol kriege in ‘t miervajd, behawwe in de Friese taole hunne korte vocaal: ''oorlog-oorloggen'', ''skip-skippen'' (“sjip-sjeper”). Lang vocale, veurzeen vaan e circomflex, verlere hun lengde in ‘t miervajd: ''hân-hannen'' (“haand-hen”), ''stêd-stedden'' (“stad-stei”).

Friese grammair: Versjèl tösje versies