Houtem (Valkeberg): Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Tekslien 1:
{{dialek|Houtems}}
[[Image:Houtemkesjtièlenkèrk2.jpg|thumb|right|250px300px|Kesjtièl en kèrk]]
'''Houtem''' {{Audio|Li-vb-Houtem.ogg|loester}} (Hollesj: '''Houthem''') is e kèrk[[dörp]] in de [[gemeinte]] [[Valkeberg aan de Geul]].
 
Bie Houtem werewaere ouch de kerne [[Sint Gerlach]], [[Sjtraobeek]] en [[Vroenhof]] gerekendgeraekend. Houtem lik aan en rónd de provinciale waeg tösje Valkeberg en [[Meersje]]. 't Haet ein sjtasie, ''Houthem-Sint Gerlach'', aan de sjpoorlien tösje [[Mestreech]] en [[Heerle|Haerle]]. Tot [[1940]] waor Houtem ein'n zelfsjtendige gemeinte. Van 1940 Tot 1982 waor 't ónderdeil van de gemeinte Valkeberg-Houtem.
 
==Dialek==
In Houtem kalle ze 'n dialek dat bekans 't zelfde is es [[Valkebergs]]. Meh in plaats van de iech, miech, diech, ies enz zègke ze ich, mich, dich en is; ipv weeg, beek, rege zègke ze waeg, baek en raege, ipv hoof en poort zègke ze haof en paort; ipv bösj zègke ze bosj en ipv bloom zègke ze blóm.
 
==GesjiedenisHistorie==
[[Plaetje:Houtemstgerlach.jpg|thumb|right|250px300px|Monumentaal häöf in Houtem]]
Houtem woort veur 't ièrsj sjriftelik vermeld in [[1096]]. In de [[12e ièw]] laefde de kloezenaer [[Gerlachus]] in Houtem. Hae zou later heilig verklaord were. Bie zien graaf woort e [[Norbertiene]]r [[kloaster]] gesjtich. De gesjiedenis van Houtem is sjterk verbónge mèt de gesjiedenis van dit kloaster
Ièrsj waor 't e dubbelkloaster, meh tösje [[1218]] en [[1232]] vóng d'n euvergank nao nonne[[kloaster]] plaats. In [[1574]] woorte de kloastergeboewe door de troepe van [[Lodewiek van Nassau]] in brand gesjtaoke. Me begós èvvel metein mèt de hersjtèlwerkzaamhede. Ouch in [[1655]] brende e groat deil van de geboewe aaf bie aorlogsgevechte. Tösje [[1720]] en [[1727]] woort ein nuuj kloasterkèrk geboewd. Dit geboew sjteit huuj nog en deit saer [[1806]] deens es [[parochie]][[kèrk (geboew)|kèrk]]. De oarsjprunkelike parochiekèrk laog in de kern [[Vroenhof]] en waor gewiejd aan d'n [[heilige]] [[Maarten|Martinus]].
Tekslien 18:
 
==Bezeenswaerdighede==
[[Plaetje:HoutemHundertwasserwkped07.JPG|thumb|250px300px|'t HundertwasservakantiehoesRaegebaogsjpiraalhoes van Hundertwasser in de Ronald MacDonald kingervallei]]
* De Sint-Gerlachuskèrk ies geboewd in [[barok]]-sjtiel en in de [[18e ièw]] gedecoreerd mèt fresco's door [[Johann Adam Schöpf]]. Ouch bevink zich hie 't praalgraaf van de heilige [[Gerlachus]].
* [[Chateau Sint-Gerlach]]: de veurmalige kloastergeboewe en de biebehuèrende pach[[crréboerderie| haof]] zint tegewoordig in gebruuk es hotel-restaurant.
* Vlakbie 't landgood Sint Gerlach lik 't natuurgebeed [[Ingendael]].
* De kern [[Sint Gerlach]] is besjermp dörpsgezich vanwege versjillende monumentaal [[mergel]]e häöf van 't gesjlote type ([[carréboerderie]]je).
* Landgood ''de [[Kloes (weuning)|Kloes]]'' of ''Chateau l'Hermitage'', geboewd in [[1902]] op de plaats woa veurheen de [[kloezenaer]] Mathias Akkermans woonde (gesjtorve in [[1825]]).
* ''Haof Rónde bosRóndebos'', geboewd van [[mergel]] en [[vakwerk]], bie 't Rondebos te noorde van 't sjpoor [[Mestreech]] - [[Heerle]] en de de [[autobaan A79]].
* ''Haof Holswick'' ([[carréboerderie|gesjlote haof]]) aan de BeeksjtraotBaeksjtraot tege de [[Ravesbösj]].
* De Raegebaogsjpiraal, 'tn Vakantiehoesvakantiehoes in de Ronald MacDonald kingervallei, nao 'n óntwerp van [[Hundertwasser]] in 't [[Franciscusoord]] (basissjoal en miedelbaar sjoal veur versjtandelik en lichamelik gehandicapte kinger).
 
==Dörpsvereiniginge==
[[Image:Houtemkèrkenkèrkh'f.jpg|thumb|300px|left|170px|St. Gerlachuskèrk]]
* [[Zangvereiniging Orphée]] (1864)
* [[Brassband en drumband Sint Gerlach]]
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Houtem_(Valkeberg)"