Max Havelaar: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Mergelsberg (Euverlèk | biedrages)
Nuuj pazjena: {{Dialek|Norbiks}}'''Max Havelaar of de koffieveilingen der Nederlandsche handelsmaatschappij'''
 
Mergelsberg (Euverlèk | biedrages)
Geen bewerkingssamenvatting
Tekslien 1:
{{Dialek|Norbiks}}
{{Dialek|Norbiks}}'''Max Havelaar of de koffieveilingen der Nederlandsche handelsmaatschappij'''
'''''Max Havelaar, of De koffieveilingen der Nederlandse Handelsmaatschappij'''''<ref>Gemoderniseerde titel. De lètste dör d'r sjriever èèges herziene 5e druk (1881) droog d'r titel ''Max Havelaar, of De koffiveilingen der Nederlandsche Handelmaatschappy''. De oorsjpronkelèke editie (1860) droog d'r titel ''Max Havelaar, of De koffij-veilingen der Nederlandsche Handel-Maatschappij''</ref> (ooch wal ''d'r Max Havelaar'' geneumd) is 'n book va [[Eduard Douwes Dekker]], alias [[Multatuli]], gesjraeve in [[1859]] in [[Brussel]]. 't Is èng van de belangriekste werke oet de Nederlandse [[literatuur]]. Max Havelaar is ooch d'r naam van d'r hoofdperzoeën oet 't book. 't Book wert in 1976 verfilmd.
 
==D'r ''Max Havelaar''==
===Thematiek===
Multatuli sjreef ''Max Havelaar'' es 'n aanklacht taege 't misbroek van 't [[Cultuursjtelsel]], dat o.m. väörsjreef wat de boere moesse verboewe, taege [[hieëredeenste]], en taege plichtsverzuim dör Nederlandse ambtenare in [[Nederlands-Indië]]. Töt zien frustratie waoërt 't waerk es zoedanèg neet serieus genog genaome. 't Makde va Multatuli waal direc 'ne bekaande sjriever.
 
===Structuur===
''Max Havelaar'' is 'n kaderverhaol of 'n [[raamvertèlling]], opgeboewd oet veer dele (A, B, C en D).
 
In '''A''' wert 't verhaol vertèld dör Droogstoppel, 't prototype van 'ne gierige maan zoonder ooch mer get fantasie. Droogstoppel oontmoet nao väöl jaor 'ne väörmalège klasgenoot, Sjaalman ('ne [[alter ego]] va Havelaar), dae 'm vreugt 'n manuscript oet te gaeve.
 
'''B''' is het verhaol van 't manuscript. Dit verhaol volgt in groeëte lijne de werkelèke belaevenisse va Multatuli ("Havelaar") es assistaent-residaent in Nederlands-Indië.
 
Havelaar vertèlt in dit dèèl ooch d'r [[parabel]] van d'r [[Japanse steenhouwer]]. Dae weunsjt zich nèèt te sjikke in z'n nederig lot, en kroog de kaans via 'n aantal identiteitswisselinge ömmer hoeëgerop te kaome. E verendert zelfs in d'r raege, en in d'r rots Oeë-in e gehakt how — "doch tevreden was hij niet". Ten sjlotte kieërt-e truuk in z'n aod beroep. 't Is 'n verhaol mèt 'n moraal ('ne [[subtekst]] oeë-oet d'r laezer 'n lès kan trèkke); ambitie maakt oongelukkig, tevraejehèèd is baeëter wie verlange.
 
In '''C''' werre inlandse verhaole vertèld, zoo-wie 't beroemde verhaol va [[Saïdjah en Adinda]]. Dit verhaol, dat laezers vanaaf de versjiening van 't book sjtaerk hat aa-gesjpraoke, is 'ne felle aanklacht taege de oetbuiting van de Javane, de oetzichtloosheed van 't volk en 't werkeloos toezieë van de [[autoriteit]]en.
 
In '''D''' nèmt Multatuli zelf 't waoërd, öm 'n aanklacht taegen de besjraeve [[corruptie]] te ute, en noe richt-e zich rechtsjtreeks töt 't Staatshoofd, koning [[Willem III]]. E waarschuwt d'r koning väör wat er in ziene naam gebäört in d'r "gordel van [[smaragd]]".
[[categorie:literatuur]]
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Max_Havelaar"