Versie op 24 jul 2007 11:11 bewirk Steinbach (Euverlèk \| biedrages) Bureaucrate, Administrators 44.568 bewerkingen K ouch hei doorgeveurd... ← Gank nao de veurige diff		Versie op 24 jul 2007 20:14 bewirk óngedaon make Pahles (Euverlèk \| biedrages) Bureaucrate, Administrators 10.412 bewerkingen K sp Gank nao de volgende diff →
Tekslien 4: ==Verspreiing== 't Nedersaksisch taolgebeed begint in [[Gelderland]]: de [[Betuwe]], [[Nijmege]] en [[Arnem]] zien nog Frankischtaoleg, meh vaanaof de oostelike [[Veluwe]] en d'n [[Achterhook]] begint 't Saksisch. De provincies [[Euveriesel]], [[Drente]] en [[Greuninge (provincie)\|Greuninge]] zien hielemaol of haos hielemaol Saksich, 't zuidweste vaan [[Friesland]] (de [[Stellingwerve]]) ouch. In dat gebeed woene oongeveer drei miljoen ~~minse~~lui. Wie groet oonder hun 't aondeil dialeksprekers is is neet perceis bekind; sjattinge variëre hendeg. De ciefers vaan 't Duits Nedersaksisch zien neet bekind. Veur zoewel Nederland es Duitsland gelt tot 't dialekgebruuk hendeg tröklöp; de levendegheid vaan 't dialek versjèlt vaan streek tot streek en vaan plaots tot plaots. Boete 't Saksisch kerngebeed vint me 't Nedersaksisch nog o.m. in de [[Vereinegde Staote]] es ''[[Plautdietsch]]'', en in ''[[Rösland]]'' en de ''[[Oekraïne]]''. Veur [[1945]] woort 't ouch gesproke in gebeed wat noe bij Pole huurt. ==Kinmerke== Mier nog es 't Limburgs is 't Nedersaksisch verdeild in versjèllende dialekte; daodoor kinne versjèllende ~~saorte~~soorte Nedersaksisch mer hiel ~~weinig~~wienig kinmerke werkelik deile. De hoofstroum vaan de Nedersaksiche dialekte deilt de meiste volgende kinmerke evels wel: * 'n [[Einheidsmiervoud]] op ''-t'' bij [[wèrkwoord\|wèrkwäörd]] in 't [[presens]]: ''wiej waarkt, ieleuj waarkt, ziej waarkt'' (Twents: "veer wèrke, geer wèrk, zie wèrke"). In 't Wes-Veluws en 't Greunings/Oosfries is dit neet aonwezig: dao is 't einheidsmiervoud ''-en''. In 't imperfectum (verleien tied) is 't einheidsmiervoud in alle dialekte ''-en''. * Behaajd vaan de aw vocaole ''ii'' en ''uu'' ("ie" en "oe"), wie in de meiste Limburgse dialekte. Allein in de westelike sjèl vaan dialekte in Nederland (Drents, Sallands, Veluws) is de ''oe'' in ''uu'' veranderd. Veur 't Sallands en 't Oos-Veluws gelt evels get vreems: sommege wäörd höbbe 'n uu gekrege, ander höbbe de oe behawwe (''huus'' versus ''moes'') * Oetspraok, miestal ~~syllabedraogend~~syllabedragend, vaan de ''n'' nao 'n [[sjwa]]. Dit is e versjèl mèt 't [[Nederlands]] ([[Hollands]] en [[Braobants]]) en Limburgs. ''Hebben'', ''laoten'' en ''wareken'' klink in haos alle dialekte es ''hebbm'', ''laotn'' en ''waarkng''. * 'n Daarde (en soms ouch twiede, es 't dialek 't wäördsje ''[[doe]]'' kint) persoen inkelvoud vaan 't presens bij sterke verbe mèt klinkerverkorting: ''heej lik'' "heer liek". Wijers höbbe väöl dialekte [[umlaut]] in diminutieve, evezoegood wie 't [[Duits]], Limburgs en [[Oos-Braobants]]. ==Dialekte== Me oondersjeit drei ~~hoofgrope~~hoofgrooppe: [[Noord-Nedersaksisch]], [[Wes-Nedersaksisch]] en [[Oosnederduits\|Oes-Nederduits]]. De in Nederland gesproke dialekte hure alle bij 't Wes-Nedersaksisch, ~~behave~~boete 't [[Greunings]] en 't [[Kollumerlands]], die Noord-Nedersaksisch zien. In '''Nederland''' oondersjeit me de volgende dialekte:

Nedersaksisch: Versjèl tösje versies