Nedersaksisch: Versjèl tösje versies

't '''Nedersaksisch''' is de volkstaol vaan 't groetste deil vaan Oos-[[Nederland]] en vaan bekaans gans Noord-[[Duitsland]]. InDe Duitslandnaom ''Nedersaksisch'' is 'tboete ende deiltaolkunde vaannog deneet taolzoe metingebörgerd. deIn naomDuitsland sprik me miestal vaan ''PlattdüütschPlattdütsch'', in(wat Nederlandevels weurtneet meistaolallein denaoop verweze't mètNedersaksisch desleit, naomezuug vaan[[Nederduits]]), dein versjèllendeNederland streiktaole.neump Deme naomde taol ''Nedersaksischplat'' isof boetegebruuk me de taolkundenaom nogvaan neet't zoestreekdialek ingebörgerdwat me sprik.

't Nedersaksisch taolgebeed begint in [[Gelderland]]: de [[Betuwe]], [[Nijmege]] en [[Arnem]] zien nog Frankischtaoleg, meh vaanaof de oostelike [[Veluwe]] en ded'n [[Achterhook]] begint 't Saksisch. De provincies [[Euveriesel]], [[Drente]] en [[Greuninge (provincie)|Greuninge]] zien hielemaol of haos hielemaol Saksich, 't zuidweste vaan [[Friesland]] (de [[Stellingwerve]]) ouch. In dat gebeed woene oongeveer drei miljoen minse,. boevaanWie naogroet sjattingoonder 1.800.000hun minse't Nedersaksichaondeil praote.dialeksprekers is is neet perceis bekind; sjattinge variëre hendeg De ciefers vaan 't DuitseDuits Nedersaksisch zien neet bekind. Veur zoewel Nederland es Duitsland gelt tot 't dialekgebruuk hendeg tröklöp; de levendegheid vaan 't dialek versjèlt vaan streek tot streek en vaan plaots tot plaots.

* 'n [[Einheidsmiervoud]] op ''-t'' bij [[verbewèrkwoord|wèrkwäörd]] in 't [[presens]]: ''wiej waarkt, ieleuj waarkt, ziej waarkt'' (Twents: "veer wèrke, geer wèrk, zie wèrke"). In 't Wes-Veluws en 't Greunings/Oosfries is dit neet aonwezig: dao is 't einheidsmiervoud ''-en''. In 't imperfectum (verleien tied) is 't einheidsmiervoud in alle dialekte ''-en''.

* Behaajd vaan de aw vocaole ''ii'' en ''uu'' ("ie" en "oe"), wie in de meiste Limburgse dialekte. Allein in de westelike sjèl vaan dialekte in Nederland (Drents, Sallands, Veluws) is de ''oe'' in ''uu'' veranderd. Veur 't Sallands en e deil vaan 't AchterhooksOos-Veluws gelt evels get vreems: sommege wäörd höbbe 'n uu gekrege, ander höbbe de oe behawwe. (''huus'' versus ''moes'')

* Oetspraok, meistalmiestal syllabedraogend, vaan de ''n'' nao 'n [[sjwa]]. Dit is e versjèl mèt 't [[Nederlands]] ([[Hollands]] en [[Braobants]]) en Limburgs. ''Hebben'', ''laoten'' en ''wareken'' klink in haos alle dialekte es ''hebbm'', ''laotn'' en ''waarkng''.

Me oondersjeit drei hoofgróppehoofgrope: [[Noord-Nedersaksisch]], [[Wes-Nedersaksisch]] en [[Oosnederduits|Oes-Nederduits]]. De in Nederland gesproke dialekte hure alle bij 't Wes-Nedersaksisch, behave 't [[Greunings]] en 't [[Kollumerlands]], die Noord-Nedersaksisch zien.

* [[Urkers]], e hendeg idiosyncratisch mingdialek tösse 't Nedersaksisch en Nederfrankisch mèt e weineg [[Fries]]e invlode;