Versie op 8 jul 2007 18:18 bewirk Steinbach (Euverlèk \| biedrages) Bureaucrate, Administrators 44.558 bewerkingen neet dudelik oet dat keertsje ← Gank nao de veurige diff		Versie op 8 jul 2007 19:22 bewirk óngedaon make Steinbach (Euverlèk \| biedrages) Bureaucrate, Administrators 44.558 bewerkingen aof Gank nao de volgende diff →
Tekslien 13: ==Kinmerke== ===Klaanklier=== De oorsproonkelike lang klinkers ''ee'' en ''oo'' zien in de Oos-Veluwese dialekte euver 't algemein geëvolueerd nao de geslote variante ''ie'' en ''oe'': me huurt gemeinlik ''niet'' en ''goed'' veur ''neet'' en ''good''. In e paar plaotse in 't noorde huurt me de oostelik aondoende variante ''neet'' en ''good'' wel, dit gelt trouwes ouch veur Nunspeet, in 't Wes-Veluws taolgebeed. De klaanke ''ii'' en ''uu'' zien neet tot diftonge geweure: ''ies'' en ''huus'' zien in alle Oos-Veluwse dialekte de einege vörm. Sommege wäörd mèt 'n Aajdgermaanse ''û'' höbbe in de mieste Oos-Veluwse dialekte nog 'n ''oe''. Zoe zeet me ''moes'', sjus wie in 't Limburgs. Allein aon de aw Zuiderzeekös is 't in al gevalle 'n ''uu''-klaank (dus ''huus'' en ''muus''). Ouch de umlaut in de ''aa'' ''oo'' trejje op in alle gevalle boe dat ouch in ander oostelike dialekte gebäört. "Kies" is ''kees'' (tegeneuver Hollands ''kaas'') en "greun" is ''gruun'' of ''greun'' (tegeneuver westelik "groen"). Zjus wie in 't Limburgs, meh anders es in 't Wes-Veluws en 't Nederlands, kint 't Oos-Veluws nog twie saorte lang <i>aa</i>'s. De etymologische lang ''aa'' in ''sjaop'' klink hei es ''ao'': ''schaop'' of ''sjaop''; de verlengde ''aa'' klink hei es ''aa'': ''water'' (tegebeuver Wes-Veluws ''waoter''). De Nedersaksische klaankcombinaties ''old'' en ''olt'' zien op de westelike Veluwe behawwe gebleve, en neet in ''oud'' en ''out'' veranderd. De wesgrens vaan dat versjijnsel löp gliek mèt de grens tösse 't Oos- en Wes-Veluws. Me zeet op de oostelike Veluwe dus ''hollen'' "hawwe", ''old'' "aajd" en ''gold'' "goud". Veur Apeldoorn weurt evels zoewel ''hout'' es ''holt'' opgeteikend. ===Grammair=== De Oost-Veluwse kinne allemaol [[umalut]] in verkleinwäörd en in sommege wèrkwäördsvörm. 't Miervoud vaan wèrkwäörd in de tegewaordegen tied ligk get gecompliceerd. Op de westelike Veluwe kint me 't [[einheidsmiervoud]] op ''-en'' (''wiej'', ''jiej'', ''juliej'', ''ziej warek'''en'''''). In 't Salland en in d'n Achterhook hiers 't gewoen Nedersaksisch miervoud op ''-t'' (''wiej'', ''iej'', ''ziej warek'''t'''''). Dit lèste kump op e groet deil vaan de westelike Veluwe ouch veur, in eder geval in [[Epe]], [[Heerde]] en [[Vaassen]] en de direkte umgeving. Veur de res vaan de Oos-Veluwe sjijnt te gelle, tot me in de ierste persoen miervoud 'nen oetgaank op ''-en'' kint, en in de twiede en daarde persoen op ''-t'': ''wie wareken, iele warekt, zie warekt''. Dit kump nörges anders veur. Dit is de situatie wie ze gegeve weurt door de [[Reeks Nederlandse Dialektatlassen]]. Ander bronne spreke dit tege en geve veur de ganse Oos-Veluwe 'n einheidsmiervoud op ''-t''. ==Dialekbehaajd en cultivatie== Euver 't algemein hèlt 't Oos-Veluws ziech get beter es 't Wes-Veluws. Dit geit oeteraard neet op veur de groete immigratiestad Apeldoorn. 'ne Bekinden diechter in 't Oos-Veluws waor [[Hermen Bomhof]] (1919-1988). De hiel populaire band [[Normaal]] kump oet d'n Achterhook, meh zingk in 't dialek vaan Hummelo, wat Oos-Veluws vaan karakter is (zuug heibove). ~~==Cultivatie==~~ ==Externe link== * [[:nds-nl:Kattegerie:Oost-Veluws artikel\|Oos-Veluwse artikele op de Nederlands-Nedersaksische Wikipedia]] Regel 22 ⟶ 34: ==Rifferenties== <references/> [[Categorie:Nedersaksisch]] [[nds-nl:Oost-Veluws]] [[nl:Oost-Veluws]]

Oos-Veluws: Versjèl tösje versies