Versie op 24 jun 2007 11:00 bewirk Steinbach (Euverlèk \| biedrages) Bureaucrate, Administrators 44.560 bewerkingen KGeen bewerkingssamenvatting ← Gank nao de veurige diff		Versie op 24 jun 2007 14:16 bewirk óngedaon make Steinbach (Euverlèk \| biedrages) Bureaucrate, Administrators 44.560 bewerkingen +1 paragraaf Gank nao de volgende diff →
Tekslien 1: {{wio}} {{Dialek\|Mestreechs}} '''Wesfries''' is de streiktaol vaan [[Wesfriesland]], e deil vaan [[Noord-Holland]]. Oondanks de naom is dees taol gei [[Fries]]; euver 't algemein weurt ze gezeen es oonderdialek vaan 't [[Hollands]]. 't Steit evels väöl wijer vaan 't Staandernederlands aof es ander Hollandse dialekte. Dit kump door 't sterk [[Fries]] [[substraot]] (Wesfriesland waor tot in de late [[middeliewe]] nog Friestaoleg) en door de relatief geïsoleerde ligking. ==Verbreiing en dialekte== 't Kerngebeed vaan 't Westfries is d'n awwe streik [[Westflinge]], e gebeedsje wat vaan [[Enkhuizen]] tot oongeveer aon [[Alkmaar]] doorlöp. 't ~~weurt~~Weurt ouch gesproke in de [[Schermer]], in de [[Heerhugowaard]], in de kop vaan [[Noord-Holland]], op [[Wieringen]] en, aofhinkelik vaan definitie, ouch op [[Tessel]] en [[Vlieland]] ('t oorsproonkelik Vlielands besteit neet mie, meh de bevolking praot nog wel e dialek). In de [[Wieringermeer]] sprik me gei Wesfries meh allein regionaol gekläörd Nederlands. In [[Den Helder]] deit me dat vaanaajds wel, meh dao moot 't dialek haos oetgestorve zien. 't [[Tessels]], [[Wierings]] en [[Enkhuizens]] zien de ~~meis~~mies aofwiekende dialekte. Die höbbe 'n ander oontwikkeling gehad en zien daorum atypisch veur 't Wesfries. Hendeg verwant aon 't Wesfries zien 't [[Stadsfries]] ~~(in~~en de't ~~stei~~[[Bildts]] ~~vaan~~(in [[Friesland]] gesproke) en 't [[Kennemers]], [[Zaans]] en [[Waterlands]] (alledrei zjus te zuie vaan 't Wesfries). Die lèste drei dialekte vörme d'n euvergaank vaan 't Wesfries nao 't [[Zuid-Hollands]]. ==Taolhistorie== In de vreug [[middeliewe]] waor de ganse [[Noordzie]]kös vaan de Nederlen [[Ingweoons]]taoleg; dat wèlt zègke tot dao Fries of e sterk gliekend Germaons dialek gesproke woort. Door de Frankische expansie verdween dees taol in 't zuie meh mie nao 't noorde euverleefde ze. Ouch in e groet deil vaan wat later Noord-Holland zouw weure spraok me nog Fries; dit gebeed hètde ''Wes-Friesland'' en zien taol ''Wes-Fries''. In de [[daartiende iew]] lökden 't graof [[Floris V van Hollandj\|Floris V]] vaan [[Holland]] nao jaore vaan strijd de Wesfrieze te oonderwerpe. Vaanaof dat memint mote de Wesfrieze 't Hollands zien goon euvernumme. 't Steit wel vas tot dees nui taol nog väöl Friese invlode had. Aon d'n andere kant waor toen ouch 't Hollands väöl noordeliker, Fries-echteger, es tot 't later zouw weure. Wie dat laat-middeliewse Wesfries gekloonke heet en wieväöl 't vaan 't toenmaoleg Zuid-Hollands aofstoont is neet te achterhole. In de iewe daonao greujden 't ummer nao 't zuidelik Hollands touw. Veural de taol vaan 't mechteg [[Amsterdam]] waor e belangriek doorgeefluuk. Zoe dege de mieste Wesfriese dialekte mèt aon de [[Braobantse expansie]]: 't euvernumme vaan de klaanke ''ij'' en ''ui''. De ''ei/ij'' woort in 't Wesfries zelfs nog wijer getrokke tot ''ai'' of zelfs ''oi''. Ander veranderinge in 't Zuid-Hollands sloog 't Wesfries evels euver. Zoe bewaorde 't väöl aajd-Hollandse dialek-kinmerke die in de Randstad verlore gónge. Veural sins 1900 greujt 't Wesfries dudelik nao 't [[Staanderdnederlands]] touw. Daobij verdwiene in de ierste plaots wäörd, meh ouch de grammair vernederlandste. Ouch oonderein woorte de versjèlle belangriek kleinder, zoetot oonder de jóng generaties e soort vaan Wesfries einheidsdialek gebrukelik is geweure. ==Kinmerke== ===Klaanklier=== ===Grammair===

Wes-Fries: Versjèl tösje versies