Velbeder Platt: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
MicBy67 (Euverlèk | biedrages)
Geen bewerkingssamenvatting
MicBy67 (Euverlèk | biedrages)
KGeen bewerkingssamenvatting
Tekslien 4:
'''Velbeder Platt''' ([[Duits|huachdütsch]]: ''Velberter Platt'') oder '''Velbedersch''' es eïne [[Nederduutsj|nedderdütsche]] [[Toal|Sproch]], die tour südlichen Ongergruppe van't [[Nederfrankisch|Nedderfränkischen]] (Südnedderfränkisch) gehüart on in on röm [[Velbed]] gekallt wet. Eïne angere Beteïchnung es ouch ''[[Bergs|Bergisch]]'' oder genauer ''Nedderbergisch''.
 
Et Velberder Platt es'n Dialekt, wat seït 1992 äs Rheinmaasländisch bekiekt wohd. Eng met Velberder Platt verwandt es ''[[Heljenser Platt]]'' in [[Hillijehoes|Helgenes]] on [[Wülfrather Platt|Wölfroder Platt]] in on röm on töm [[Wölfrod]]. Die in [[Langenberg (Rheinland)|Langenberg]] (Velbert-Langenberg) gekallte Sproch, wat noch em [[Rienlaand|Rhienlangd]] es, gehüart nit toum Nedderfränkischen, dat es [[Wesfale|Westfälisch]].<ref>[https://bergischplatt.de/das-rheinische-platt/ bergischplatt.de: ''Das rheinische Platt'']</ref> Nach Opfassong van't ''Institut für Landeskunde und Regionalgeschichte'', de Kompeneï, wat sech öm de Dialekte em Rhienlangd bekömmern deit, gehüart dat Langenberger Platt toum [[Oeës-Bergs|Ostbergischen]], wat alt 'n Üewergangsdialekt nach dat Westfälische es.<ref>[https://rheinische-landeskunde.lvr.de/de/sprache/sprache_themen/dialekte_beitrag.html LVR: ''Dialekte im Rheinland'']</ref>
 
De Vereïn, wat sech öm't Velberder Platt beküemmern deit, es de ''[[Offers-Kompeneï Velbert]]''.
Tekslien 17:
*Nedderrhienisch oder ouch Nedderrhien'sch
 
== Wat es de Menge van MinschenMenschen, die Velberder Platt kallen on wie es dat Verhältnis tou angeren Sprochen on Dialekten? ==
=== Wat es de Menge van MinschenMenschen, die Velberder Platt kallen? ===
Bis nach'm Tweïden Weltkrieg (1939–1945) wör Velberdersch Houptömgangssproch van'e Stadt gewesen. Nach 1945 es dat toum zückeln van't Platt gekuemen, wat ouch in Tönisheïd beï Nevges, Nevges on im NoberschopNohberschop befindlichen Langenberg te bekieken wor. Af 1970 es eïne noie Sprochvariante opgekuemen, wat'n Regiolekt wor; dat es'n nedderdütsch beeïnflusste Spielart van [[Duits|Huachdütsch]] on wohd äs Nedderrhienisch beteïchnet. Vandag wet de Dialekt nur noch van wenigen Hongert, temeïst ölleren MinschenMenschen gekallt.
 
=== Dat Verhältnis tou angeren Sprochen on Dialekten ===
De [[Duitsland|dütsche]] Germanist [[Theodor Frinks]] (1886–1968) het Velberder Platt äs [[Ripuarisch-Limbörgs|Nedderfränkisch-ribuarischen]] Üewergangsdialekt beteïchnet. De iarschte Versöck, Velberder Platt utföhrlich te beschriewen, het Dr.&nbsp;[[Hermann Bredtmann]] (1864–1955) angeleiert. Bredtmann, wat ut de NaoberschopNohberschop van Velberd weg wör, het 1938 eïn Buch geschriewen, wat de Namen ''Die Velberter Mundart'' trog.
 
Wie boven op beschriewen, sind dem Dialekt van Velbed dat [[Nevigeser Platt|Nevgeser]] on dat [[Heljenser Platt]], äwer ouch 't [[Wülfrather Platt|Wölfroder]] und [[Langenberger Platt]] engig verwandt; äwer man moß bedenken, dat 't Platt in Langenberg schonalt arg met'm Neddersächsisch-Westfälischen verwandt es.
 
== Besónderheïten ==
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Velbeder_Platt"