Sovjet-Unie: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
"State_Emblem_of_the_Soviet_Union.svg" is vervange door "Coat_of_arms_of_the_Soviet_Union_1.svg". |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Tekslien 5:
De Unie woort opgeriech in [[1922]], naotot de [[Bolsjevieke]] de Börgeroorlog tege de [[Veurluipege Regering|Witte]] hadde gewonne. Dees euverwinning maakde 'n ind aon jaore vaan chaos die waore oetgebroke nao de [[Fibberwarierevolutie]] (ind vaan 't [[Russisch Keizerriek]]) en de [[Oktoberrevolutie]] (machsgreep vaan de communiste) in [[1917]]. De leismaan vaan de revolutie, [[Vladimir Lenin]], storf al in [[1924]] en oet de machsstrijd dee volgde kaom [[Jozef Stalin]] nao veure. Heer regeerde es dictator en veurde 'n radicaol collectivisatie en [[planeconomie]] door. Ouch zörgde heer veur 'n snel [[industrialisatie]]. In [[1941]] veel [[Daarde Riek|nazi-Duitsland]] oonder [[Adolf Hitler|Hitler]] de Sovjet-Unie binne, wat 't land in 't Geallieerd kamp vaan d'n [[Twiede Wereldoorlog]] zat. Nao groete terreinwins in 't ierste jaor volgde vaanaof de [[Slaag bij Stalingrad]] ([[1942]]) d'n ummekier, wat de Geallieerde holp d'n oorlog te winne.
De euverwinning vaan de Sovjet-Unie brach in de [[Nao-oorlogsen Tied]] zoeget gans Midde- en Oos-Europa in d'n invloodssfeer vaan Moskou; Stalin stèlde in versjèllende len communistische regeringe in en riechde 't [[Warschaupact]] op. Dit waor 't begin vaan groete spanninge mèt de westerse wereld (vereineg in de [[NAVO]]) en de [[Vereinegde Staote]] in 't bezunder; de decennia vaan spanning die volgde neump me de [[Kawwen Oorlog]]. Nao Stalin z'nen doed in [[1953]] kaom [[Nikita Chroesjtsjov]] aon de mach, dee de dictatuur vaan ziene veurgenger sterk verzachde meh dee zien machspolitiek wijerzat. Oonder häöm bleujde 't Russisch [[atoombom|atoom]]- en [[ruimtevaart]]program en haolde de Sovjet-Russische wetensjap e hoeg niveau. Ouch beval heer 'n invasie in [[Hongarije]] en zat heer rakètte op [[Cuba]] (de zoegenaomde [[Cubacrisis]]). Wie heer in [[1964]] door zien partij woort eweggesjik, woort dees politiek gooddeils behawwe. In de jaore 1970 evels (oonder [[Leonid Brezjnev]]) raakde 't land in 'n sterke stagnatie, ouch al umtot de leiers vaan de partij vergrijsde.
In de jaore 1980 veel 't systeem oeterein; de nuie veurzitter [[Michail Gorbatsjov]] gaof touw tot 't land in crisis waor en begós zie volk mie vrijheid te gunne. Dit leide tot 't ind vaan de Kawwen Oorlog ([[1989]]) en tot 't oetereinvalle vaan de Unie: in [[1990]] en [[1991]] verklaorde ziech de ein nao de aander deilrippubliek oonaofhenkelek. Op 25 december 1991 woort 't land officieel opgeheve. [[Rusland]] gelt allewijl es opvolgerstaot vaan de Sovjet-Unie.
| |||