Nederlandse literatuur: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Tekslien 64:
==Interbellum==
===Dadaïsme en
Kort nao d'n Ierste Wereldoorlog kump euveral in Europa 'ne radicaolen avant-garde op. D'n Antwerpeneer [[Paul Van Ostaijen]] begint zelfs al oonder d'n Oorlog aon ''[[Bezette stad]]''. Heer heet in zien vreug jaore realistische poëzie gesjreve, meh brik noe radicaol oet alle kaders vaan rijm, metrum en groeter vörm. Dit werk rekent me tot 't [[dadaïsme]]. 'n Aander bekind gediech is ''Slinger Singer naaimasjien''. In zien lèste, naogelaote werke experimenteert heer ouch hendeg mèt de typografie.
Gemaoteg vernuiend zien in Nederland [[Jan Engelman]] en [[Hendrik Marsman]], al is de lèste veural bekind gebleve mèt zie traditioneel en daorum atypisch gediech ''Denkend aan Holland''.
===Nui Zakelekheid===
Ech väöl naovolging vint deze vernuiingsdrang evels neet, zeker neet in 't proza. De wuns veur 'n breuk mèt d'n tied daoveur besteit evels wel. Me wuns ziech klaor vörm en structure, zakeleke taol en boondege besjrievinge. Me zèt ziech veural aof tegen 't werk vaan Couperus, dee zeker vaanaof ca. 1930 sterk oet de mode raak.
In dit verband weurt dèks [[Ferdinand Bordewijk]] geneump, dee ziech evels iejer door 't [[expressionisme]] beïnvleujd zuut. Me maag in dit verband ouch dinke aon [[Theo Thijssen]], [[Menno ter Braak]] en aon de Vlaoming [[Gerard Walschap]]. [[Simon Vestdijk]] is minder boondeg en blijf korter bij de mainstream, en weurt in de jaore daarteg hendeg populair.
Meh maag ouch zeker de poëzie neet vergete. Väöl diechters hawwe vas aon de strakke sjema's vaan de veurbij decennia, meh zien aof vaan 't zeutvleujend taolgebruuk en indeloes impressies vaan de Tachtegers. 't Werk vaan [[Martinus Nijhoff]], eine vaan de groetste diechters vaan d'n twintegsten iew, is magisch-realistisch vaan aard. Ouch 't werk vaan [[Gerrit Achterberg]], [[J.C. Bloem]] en [[M. Vasalis]] maak indrök, al is die lèste neet zoe zakelek. [[J.J. Slauerhoff]] is get rapsodischer, minder vörmvas; zien gediechte kinmerke ziech door e sterk anti-börgerlek sentimint.
Oonderwijl tot in de roman de Nui Zakelekheid in de mode kump, blijf e hemfelke vrouweleke oteurs trouw aon de ideaole vaan vreuger. D'n typischen [[damesroman]] vaan deen tied leus vrij gemekelek eweg, is psychologisch en dèks hoeselek vaan karakter en neet vrij vaan sentimentaliteit. De oteur die me 't ingste heimèt in verband bringk is [[Ina Boudier-Bakker]]; aander naome zien [[Jo van Ammers-Küller]], [[Top Naeff]] en [[Margot Antink]]. Hun groete veurbeeld is Couperus, dee bij manneleke cultuurpause zjus zoe sterk oonder vuur ligk.
De poëzie vaan [[Alice Nahon]] dreug in Vlaondere e vergeliekbaar ideaol: begriepelek, moralistisch, sterk aofgekeurd door de kritieke meh oonverminderd populair.
▲===De damesroman===
==Twiede Wereldoorlog==
| |||