Parlemint: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Zeiverklaos (Euverlèk | biedrages)
Geen bewerkingssamenvatting
Zeiverklaos (Euverlèk | biedrages)
Geen bewerkingssamenvatting
 
Tekslien 1:
{{dialek|Mestreechs}}
[[Plaetje:Tweede_kamer.jpg|thumb|De plenair zaol vaan de [[Twiede Kamer]], ein vaan de twie kamers vaan 't [[Staote-Generaol|Nederlands parlemint]].]]
E '''parlemint''' of 'n '''volksvertrejjing''' is e regerend orgaon wat besteit oet e groet aontal lui mèt väölal geliekweerdege positie, die bij mierderheid beslissinge mote numme. De leie vaan e parlemint kinne door directe of indirecte [[verkezing]], beneuming vaan bovenaof of [[vererving]] weure aongeweze. E parlemint weurt geach same te wèrke mèt de [[regering]] en/of 't [[staotshoof]]. Landsbesture boebij 't parlemint de veurnaomste mach heet neump me ''parlementair'' (i.t.t. beveurbeeld 'n ''presidentieel rippubliek''). De naom ''parlemint'' is miestens gerizzerveerd veur staote en [[deilstaot]]e, allewel tot 'n [[gemeinteraod]] in weze volgens 'tzelfde principe functioneert. In modern [[democratie]]ë is 't parlemint 't belaangrieks deil vaan de [[legislatieve mach]].
 
Parleminte en vergeliekbaar verzamelinge zien al bij de alderajdste volker bekind; zoe had me in 't [[Romeins Riek|aajd Roeme]] de [[Senaot (Roeme)|Senaot]] en kóste de aw [[Germane]] 't ''[[(ge)ding (verzameling)|(ge)ding]]''. In de [[middeliewe]] verzamelde keuninge dèks hun lienmaander (de edele) um ziech heer es parlemint. In [[Ingeland]] woort de keuning evels al gaw gedwónge um ouch 't volk 'n stum te geve; de börger brach heer oonder in 't Liegerhoes en zoe oontstoont 't ierste twiekamereg parlemint, 'n constructie die me allewijl in väöl len trökzuut. In de [[Vreugmodernen Tied]] trokke voorste de mach nao ziech touw, boedoor 't parlemint neet mie nudeg waor ([[absolutisme]]). In [[Fraankriek]] kaome de États-Général tösse 1614 en 1789 neet mie bijein. De [[Franse Revolutie]] brach dao radicaol verandering in; zeker in häör ierste faas streefde ze 'n oetgesproke parlementair bestuur nao. Heidoor waore voorste in de negentienden iew gedwónge parleminte serieus te goon numme; zeker nao 't revolutiejaor [[1848]] kraoge ze ummer mie mach. 'n Wijer verandering vaan de Franse Revolutie waor de inveuring vaan gesjeie machte; sindsdeen spreke parleminte gei rech mie, wat ze daoveur (zjus wie voorste) soms wel dege.
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Parlemint"