Natie: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
Tekslien 21:
== De natie in allewiel Europa ==
In allewiel [[Europa]] claime bekans alle leng dat zie 'ne [[natie-sjtaat]] zin. Dat beteikent dus dat zoe'ne sjtaat 'n bepaalde natie representere. In leng wie [[Frankriek]], [[Nederland]] en [[Duutsjland]] is dat gans dudelek 't geval. Die natie-sjtate claime representievelik de Franse natie, de Nederlandse natie en de Duutsje natie te representere.
Anger leng zin oetdrökkelek gein natie-sjtate, wie [[Zjweitserland]] en [[Rusland]]. Dat lèste land maak in zienen eigen taal, 't [[Russisch]], zelfs 'n expliciet versjil tusje "Russisch" es natie (''Russkij'', sjpreek oet: "Roesskiej") en "Russisch" es sjtaatsverwantsjap (''Rossiskij'', sjpreek oet: "Rassiskiej"). Ouch in Duutsjland liegk 't natie-dinke allewiel geveulig, door de [[nationalisme|nationalistisch]] [[totalitarisme|totalitaire]] [[ideologie]] van 't [[Nazisme]]. Hie door sjprik me in Duutsjland, veural in formele situaties, dieks lever van ''Staatsangehörigkeit'' (Staatsaangeheurigheid) es ''Nationalität''.
Sommige leng komme in de probleme umdat hun natie neet door ederein binne dat land weurt erkènd. Zoa kalt de regering van [[Sjpanje]] dieks euver 'n Sjpaanse natie, wiel väöl luuj in de Sjpaanse regio van [[Catalonië]] ziech deil vinge van 'n Catalaanse natie.▼
▲Sommige leng
Waer anger leng ongersjtrepe wie ingewikkeld de term natie eigelik waal ies. Zoa sjpreek me in 't [[Vereineg Keuninkriek]] (VK) dieks euver veer versjèllende naties: die van [[Sjotland]], [[Wales]], [[Ingeland]] en - veur [[Noord-Ierland]] - de [[Ierland|Ierse]] natie. Toch kalle Britse politici ouch dieks euver 'n ''British nation'' (Britse natie) en ''our nation'' (oos natie), die dan moet weure veurgesjtèld es 'n natie veur alle veer regio's binne 't VK. 't Zelfde kin weure gezag euver de [[Vereinigde Sjtate]], wat soms waal 'n ''unity of different nations'' (unie van versjèllende naties) weurt geneump. Toch weurt ouch in dat land dieks gesjproke euver 'n euverkoepelende ''American nation'' (Amerikaanse natie). 't Ies dus dieks meuilik um de natie es 'n consequent toepasselik begrip te zeen.▼
▲Waer anger leng
Daes sjpanninge tusje euverlappende naties kin ouch explosief wèrke. Zoa goof 't in 't vreuger [[Joegoslavië]] 'n dudelik idee van 'n Joegoslavische natie, die [[Servo-Kroatisch]] kalde, 'n [[socialisme|socialistische]] ideologie deilde en veur 't groatse gedeilte 'n [[Slavische taole|Zuud-Sjlavische]] etnische achtergrond haw. Mèt de [[börgeroorlog]] in de [[neugetiger jaore]] goof 't ivvels nuuj [[nationalisme|nationalistische]] bewaeginge die hun eige regionale naties claimde te representere. Die naties waore noe op force van [[religie]] gebasseerd: de [[Oasters-Orthodoxie|Oasters-Orthedoxe]] mooste veur de [[Servië|Servische]] natie vechte, de [[Katholicisme|Roams-Kathelieke]] veur [[Kroatië]] en de [[Islam]]iete veur [[Bosnië]]. Veurtaan mooste [[Servisch]], [[Kroatisch]] en [[Bosnisch]] ouch es apaarte tale gezeen weure, zelfs al ies 't versjil tusje die tale nog kleiner es tusje de versjillende [[Limbörgs]]e [[dialek]]te.▼
=== Börgeroorloge in naam van de natie ===
▲Daes sjpanninge tusje euverlappende naties kin ouch explosief wèrke. Zoa goof 't in 't vreuger [[Joegoslavië]] 'n dudelik idee van 'n Joegoslavische natie, die [[Servo-Kroatisch]] kalde, 'n [[socialisme|socialistische]] ideologie deilde en veur 't groatse gedeilte 'n [[Slavische taole|Zuud-Sjlavische]] etnische achtergrond haw. Mèt de [[börgeroorlog]] in de [[neugetiger jaore]] goof 't ivvels nuuj [[nationalisme|nationalistische]] bewaeginge die hun eige regionale naties claimde te representere. Die naties waore noe op force van [[religie]] gebasseerd: de [[Oasters-Orthodoxie|Oasters-Orthedoxe]] mooste veur de [[Servië|Servische]] natie vechte, de [[Katholicisme|Roams-Kathelieke]] veur [[Kroatië]] en de [[Islam]]iete veur [[Bosnië]]. Veurtaan mooste [[Servisch]], [[Kroatisch]] en [[Bosnisch]] ouch es apaarte tale gezeen weure, zelfs al ies 't versjil tusje die tale diejs nog kleiner es tusje de versjillende [[Limbörgs]]e [[dialek]]te.
[[Categorie:Geografie]]
| |||