Alexandrië: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Zeiverklaos (Euverlèk | biedrages)
 
Zeiverklaos (Euverlèk | biedrages)
Geen bewerkingssamenvatting
Tekslien 3:
[[File:El-Montazah_Palace_1.jpg|thumb|'t El-Montazah Palies]]
'''Alexandrië''' ([[Arabisch]]: الإسكندرية‎, ''al-ʾIskandariyya''; [[Egyptisch Arabisch]]: اسكندرية‎, ''Eskendereyya''; [[Koptisch]]: ''Radokī''; [[Grieks]]: Αλεξάνδρεια, ''Alexandria'') ies de driede groatse sjtad van [[Egypte]], nao [[Caïro]] en [[Giza]], de zèsde sjtad van de [[Arabisch]]talige waereld en de zevende groatse sjtad in [[Afrika]]. Ze ies 'n groat [[economie|ikkenomisch]] centrum veur de regio rondum de [[Middellandse Zie|Mediterraanse Ziè]]. Mèt 'n bevouking van 5.200.000 luuj is Alexandrië de groatse sjtad van de Mediterrane en weurt daorum ouch waal de ''Bruud van de Mediterrane'' geneump in de Alexandrische vouksmond. De sjtad ies 40 km lank. Door dae lange kus ies Alexandrië 'n populaire [[toerisme|toeristische]] besjtumming. Anger ikkenomische waardes van de sjtad ies 't [[natuurlik gaas]] en de [[oliepieplijn]] vanoet [[Suez]].
 
Alexandrië woort opgeriech in [[331 v. Chr.]] door [[Alexander de Groate]], [[keuning]] van [[Macedonië]]. De sjtad ies verneump nao häöm. 'n Egyptisch dörpke genaomp [[Rhacotis]] loog op de allewiel locatie en greuide oet tot de Egyptische wiek van de sjtad, wiel de [[Grieke]] veural in 't centrum van Alexandrië woonde. Alexandrië greuide sjnel oet tot 'n wiechteg centrum van de [[Oudgrieks]]e besjaving en bleef de houfsjtad van 't oud Egypte en van Egypte onger 't [[Romeins Riek|Roameins]] en [[ByzantischByzantiens Riek]] veur bienao 1000 jaor, zoa waor 't de heimat van [[Cleopatra VII]].. Daes positie van Alexandrië verangerde pas wie de [[Islam]]itische legers de sjtad binne vele in [[641]] en de Mohammedane 'n nuuj houfsjtad veur Egypte opriechde: [[Foestaat]] (wat later deil zou weure van [[Caïro]]). Hellenistisch (Oudgrieks) Alexandrië waor bekind um häör [[Vuurtore]] (ein van de [[Zeve Waereldwondere]] van de [[Oudheid]]), de Groate [[Bibliotheek]] (de groatse in de antieke waereld) en 't [[Necropolis]], ein van de Zeve Waereldwondere van de [[Middelièwe]]. De sjtad waor 't intellectueel en cultureel centrum van de Mediterraanse oudheid. Häör [[universiteit]] in de Oudheid oonderwiesde versjillende belangriek figure oet de [[Griekse oudheid]], wie [[Archimedes]] in de [[3e ièw v. Chr.]]. Zie waor op e gegeve moment de groatse sjtad van de aldao bekinde waereld, woa-door zie zelfs op gegeve moment boe [[Romae]] oetsjtook. Alexandrië woort riek door häör positie es handelscentrum. Neet allein in goojere, mer ouch in [[sjlave]].
 
Ouch waor de sjtad in de ièrsjte ièwe van 't [[Christendom]] de religieuze houfsjtad van die religie mèt 't [[Patriarchaat]] van Alexandrië. Op dit moment claime zoawaal de [[Koptisch-Orthedoxie]] en de [[Grieks-Orthedoxie]] dat zie de erfgename zin van dat Patriarchaat. Veur 't [[Groat Sjisma]] in [[1054]], wat de [[Oasters-Orthedoxie]] en 't [[Roeams-Kathelicisme]] veurgood zou aafsjeie, leverde Alexandrië ouch drie belangrieke [[paus]]e: [[Dionysius (paus)|Dionysius]], [[Julius I]] en [[tegepaus]] [[Dioscurus (taegepaus)|Dioscurus]].
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Alexandrië"