Versie op 8 aug 2019 13:49 bewirk Ooswesthoesbes (Euverlèk \| biedrages) Administrators 32.887 bewerkingen Geen bewerkingssamenvatting ← Gank nao de veurige diff		Hujige versie per 22 dec 2020 18:13 bewirk óngedaon make Zeiverklaos (Euverlèk \| biedrages) 10.941 bewerkingen Geen bewerkingssamenvatting
Tekslien 1: {{Dialek\|Mestreechs}} '''Supranationalisme''' (vaan 't [[Latien]]: ''supra'' is euver of bove, ''natio'' is [[volk]] of [[staot]]), soms ouch '''Euverstaotelekheid''' (vaan 't [[Duits]]: ''Überstaatlichkeit''), oonderstreep 'n [[polletiek]] einheid die bove 'n [[natie]] of 'ne [[natiestaot]] steit. 'n '''Supranationaliteit''' is in 't bezunder e bezej in 't [[rech]] en in de [[polletikologie]], mèt naome in de liersjaol vaan de [[Internationaol betrèkkinge]]. Ze beteikent 'n verlieging vaan de rechterleke zelfstandegheid vaan de natiestaote, dus 't verlees vaan nationale [[sovereiniteit]], die deils weurt euvergedrage aon 'n hoeger einheid. Die einheid weurt soms ouch besjreve es 'n '''bovestaotleke''' [[organisatie]]. Die organisatie kin daan ouch bindende beslete make, zelfs al zien neet alle [[lidstaot]]e vaan die organisatie dao mèt eins. 't Idee tot staote ziech zien gaon aofbewege vaan päöre zelfstandegheid nao 'n vörm vaan supranationalisering weurt ouch wel [[intergouvermintalisme]] geneump. 't Begrip '''Supranationalisme''' (vaan 't [[Latien]] '''supra''', ''bove'' of ''über'', en '''natio''', ''volk'' of ''staot''), of 't vreuger gengbaar [[synoniem]] '''Überstaatlichkeit''', kinteikent 'n niveau of 'ne force bove de nationaol [[staot]] of de [[nationaliteit]]. De supranationaliteit is inbezunder e begrip vaan 't [[internationaol rech]] en de [[polletiek]]e [[weitesjap]]pe. 't Beteikent 'n versjuiving vaan de [[wètte]]lek bevoogheid vaan de natiestaot nao 'n aander, hoeger euverheid, die ouch wel 'n supranationaol organisatie geneump weurt. 'n Dergelek niveau kin ouch dèks bindend beslete bove de natiestaote die verwant zien aon dees organisatie. Zie kin de rol bekleie vaan tösseforce tösse versjèllende len, wie de [[Vereinegde Naties]] - die dèks pas weure opgerope es len 't ech neet mètein ins lieke te rake - mer zie kin ouch de vörm aonnumme vaan 'n regering opziech die op väöl vlakke eveväöl macht of soms zelfs miet mach heet es de len die oonder häör bewind valle. In de wereld zien veer dit allewijl allein bij de [[Europese Unie]], die in väöl opziechte es 'n oonaofhenkeleke staot opziech functioneert. Allewel versjèllende aandere supranationale organisaties wie de [[Euraziatische Unie]] en de [[Afrikaanse Unie]] dees rol ouch gere zawwe wèlle aonnumme is dat bij hun in de praktijk zjus neet 't geval, en höbbe ze dèks nog minder mach es de VN. Zie zien meistens [[intergouvermentalisme\|intergouvermentaol]] vaan eerd. In de EU gief 't evels al sinds häör opriechting discussie euver de belans tösse intergouvermentalisme en supranationalisme, door partije vaan bei kante.▼ Toch ach me in de polletieke weitesjappe e klaor versjèl te make tösse supranationaol organisaties en intergouverminteel organisaties. Wijl 'n supranationaliteit op bepaolde gebeeje 't lèste woord heet, höbbe in 'n intergouverminteel organisatie altied de lidstaote 't lèste woord. In de realiteit is dat versjèl evels meuilek te make. Zoe weurte de [[Europese Unie]] (EU) meistes besjreve es supranationaol mer höbbe lidstaote op de meiste gebeeje wel e [[veto]]-rech (naomelek in d'n [[Europese Raod]], dee deil is vaan 't make vaan EU-beslissinge). === Brón ===▼ == Origine == 't Idee vaan suprnationalisering, en daomèt vereinegingspercessies vaan versjèllende natiestaote, is neet nui en woort al besjreve door [[filosoof\|filosofe]], [[juris]]te, [[politicus\|politici]] en [[weitesjapper]]s in de [[18e iew\|18e]], [[19e iew\|19e]] en [[20e iew]], wie [[Albert Einstein]]. Toch gilde [[Robert Schuman]] en [[Jean Monnet]] es de Vajers vaan de supranationaole integratietheorie. Zie waore ouch twie vaan de belaangriekste opriechters vaan de [[Europees Gemeinsjap veur Kole en Staole]] in [[1951]]. Die organisatie zou oetindelek oetgreuie tot de allewijl [[EU]]. == Veurbeelde == ▲'t Begrip '''Supranationalisme''' (vaan 't [[Latien]] '''supra''', ''bove'' of ''über'', en '''natio''', ''volk'' of ''staot''), of 't vreuger gengbaar [[synoniem]] '''Überstaatlichkeit''', kinteikent 'n niveau of 'ne force bove de nationaol [[staot]] of de [[nationaliteit]]. De supranationaliteit is inbezunder e begrip vaan 't [[internationaol rech]] en de [[polletiek]]e [[weitesjap]]pe. 't Beteikent 'n versjuiving vaan de [[wètte]]lek bevoogheid vaan de natiestaot nao 'n aander, hoeger euverheid, die ouch wel 'n supranationaol organisatie geneump weurt. 'n Dergelek niveau kin ouch dèks bindend beslete bove de natiestaote die verwant zien aon dees organisatie. Zie kin de rol bekleie vaan tösseforce tösse versjèllende len, wie de [[Vereinegde Naties]] - die dèks pas weure opgerope es len 't ech neet mètein ins lieke te rake - mer zie kin ouch de vörm aonnumme vaan 'n regering opziech die op väöl vlakke eveväöl macht of soms zelfs miet mach heet es de len die oonder häör bewind valle. In de wereld zien veer dit allewijl allein bij de [[Europese Unie]], die in väöl opziechte es 'n oonaofhenkeleke staot opziech functioneert. Allewel versjèllende aandere supranationale organisaties wie de [[Euraziatische Unie]] en de [[Afrikaanse Unie]] dees rol ouch gere zawwe wèlle aonnumme is dat bij hun in de praktijk zjus neet 't geval, en höbbe ze dèks nog minder mach es de VN. Zie zien meistens [[intergouvermentalisme\|intergouvermentaol]] vaan eerd. In de EU gief 't evels al sinds häör opriechting discussie euver de belans tösse intergouvermentalisme en supranationalisme, door partije vaan bei kante. ▲=== Brón === * Duitstaolege Wikipedia * ''[http://www.bpb.de/nachschlagen/lexika/177292/supranational Supranational]'' im Europa-Lexikon der [[Bundeszentrale für politische Bildung\|bpb]] [[Categorie:Europese Unie]] [[Categorie:Internationaal organisatie]] [[Categorie:Sjtaotsvörm]] ~~[[Categorie:Internationaal organisatie]]~~ ~~[[Categorie:Sjtaotsvörm]]~~

Supranationalisme: Versjèl tösje versies