Executieve mach: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Zeiverklaos (Euverlèk | biedrages)
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Tekslien 2:
De '''executieve mach''' of '''oetveurende mach''' (vaan 't [[Frans]]e ''pouvoir exécutif'') riffereert nao de [[mach]] vaan de [[polletiek]]e persoene en institute in moderne [[rechsstaot]]e (veural [[democratie]]ë) die ziech exclusief bezeg hawwe mèt 't touwpasse vaan aongenomme [[wèt]]te en mèt 't verzekere tot [[börger]]s de aongenomme wètte naoleve. Allewijl riffereert de executieve mach daorum bekans altied nao de [[regiering]].
 
't Bezej vaan de executieve mach stamp aof oet 't idee vaan 'n sjeiing vaan machte, ouch wel de [[Trias Politica]] geneump. Dit inmiddels centraol bezej binne de [[politicologie]] woort geïntroduceerd door [[Montesquieu]] ([[1689]] – [[1755]]). Heer stèlde tot de executieve of oetveurende mach 'n dreihook zaw motte veure mèt de [[legislatieve mach|legislatieve of wètgevende ach]] en de [[judicielejudicieel mach|judicielejudicieel of rechterleke mach]]. Volges Montesquieu moos de executieve mach ziech veural bezeg hawwe mèt [[vrei]] slete, [[krieg]] veure, zörge veur de [[peblieke orde]] en verdedege vaan 't land.
 
't Bezej vaan de executieve mach, zoe-ouch de res vaan de Trias Politica, is euvergenomme in de ganse [[Westerse Wereld]]. Wat sindsdeen centraol is blieve staon is tot de drei machte, zoe-ouch de executieve variant, neet mèt mekaar verboonde mage zien. Iemes dee, of get wat, de executieve mach oetveurd maag daoneve dus gein legislatieve of judicielejudicieel mach oet kinne oefene.
 
In zoewel [[Nederland]], [[Belsj]] wie [[Duitsland]] mot de regiering (de executieve mach) de wètte oetveure die zien aongenomme door 't [[Parlemint]] en de [[Senaot]], die mèt z'n twieë de legislatieve of wètgevende ach vörme. Daoneve - en minstes zoe belaangriek - motte die wètte, veurtot ze überhaup kinne weure oetgeveurd, zien getoets aon de al bestaonde (en daorum zwoerder wegende) wètte in 't land. Dees toetsing weurt oetgeoefend door [[rechbaank]]e en mèt naome 't [[gerechshof]]: same vörme die de judicielejudicieel of rechterleke mach.
 
== Limbörg en de Euregio ==
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Executieve_mach"