Europese Unie: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Tekslien 15:
De EU opereert via e systeem vaan oonaofhenkelek [[supranationalisme|supranationaol]] institute en door de lidstaote [[intergouvernementalisme|intergouvernementeel]] gemaakde beslute. Belaankrieke institute vaan de EU zien oonder aandere de [[Europees Kemissie]], de [[Raod vaan de Europese Unie]], d'n [[Europese Raod]], 't [[Europees Hof vaan Justitie]], (deil vaan 't [[Hof vaan Justitie vaan de Europese Unie]]) en de [[Europees Centraol Baank]]. 't [[Europees Parlemint]] weurt eeder vief jaor gekoze door de Europeane (de lui mèt [[Börgersjap vaan de Europese Unie]]).
De EU heet 'nen [[Europesen interne merret]] ('ne gemeinsjappeleke merret) oontwikkelt via e gestandaardiseerd rechsysteem dat in alle lidstaote geld. Via de [[Verdrage vaan Schengen]] (de len die hei bis behure zien deil vaan 't [[Schengengebeed]], bestande oet EU- en neet-EU-staote) zien paspoortcontroles aofgesjaf. 't EU-beleid riech ziech op 't vrij laote bewege vaan arbeid, geujere, deenste en kapitaol, 't oetveerdege vaan wètgeving oppe gebeed vaan justitie en binnelandse zake en 't aonhawwe vaan e gemeinsjappelek beleid oppe gebeed vaan handel, landbouw, vès en regionaol oontwikkeling. 'n Monetair unie, de [[eurozone]], is gevesteg in [[1999]] en besteit sinds [[jannewarie]] [[2014]] oet achtien len. De EU heet permanente diplomatieke vestiginge euver de ganse wereld en weurt vertegewoordeg in de [[Vereinegde Naties]], de [[wereldhandelsorganisatie|WTO]], de [[Gróp vaan Ach|G8]] en de [[Gróp vaan 20|G20]]. In [[2012]] woort aon de EU de [[Nobelpries veur de Vrei]] touwgekind, dee woort oetgereik op [[10 december]] [[2012]] en naomes de [[EU]] in oontvangs genome door [[Herman van Rompuy]], [[Martin Schulz]] en [[José Manuel Barroso]].
Op dit momint is [[Ursula von der Leyen]] de [[president vaan de Europees Kemissie]] en [[Charles Michel]] de [[president vaan d'n Europese Raod]]. Allebij weure dèks in de [[media]] geneump bij de bijnaom ''President vaan Europa'', evels zalle zie ziech noets zoe profilere in 't opebaar. Umtot in 't [[Nederlands]] de wäörd ''voorzitter'' (''veurzitter'') en ''president'' dèks es oondersjeiende terme weure gebruuk, die dus neet noedzakelek synonieme vaan mekaar zien (president is doorgaons 'n väöl belaangriekere en polletiek-gekleurde positie es veurzitter), weurt in Nederlandstaolege media 't hoof vaan de Kemissie dèks veurzitter geneump en 't hoof vaan de Raod president. Evels gebäörd dat noets in formele contekste zoewie officieel polletieke en legaole tekste. Daoneve gief 't gein officieel bevèsteging tot de twie presidente vaan mekaar versjille wat betröf belaangriekheid.
| |||