Europesen interne merret: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Zeiverklaos (Euverlèk | biedrages)
Geen bewerkingssamenvatting
Zeiverklaos (Euverlèk | biedrages)
Geen bewerkingssamenvatting
Tekslien 2:
[[File:EU_Single_Market.svg|thumb|Duusterblauw zien de EU-lidstaote en liechblauw zien len boete de EU die toch deilmake vaan de interne merret via de [[EEA]] of via bilaterair euvereionkomste mèt de EU]]
 
D'n '''Europesen interne merret''' (ouch wel d'n '''Europese merret''', '''interne merret''', '''binnemerret''', '''unieke merret''' of '''geminsjappeleke merret''' geneump; [[Ingels]]: ''European Single Market'', [[Nederlands]]: ''Europese interne markt'', [[Duits]]: ''Europäischer Binnenmarkt'', [[Frans]]: ''Marché intérieur de l'Union européenne'') is d'n [[economie|ikkenomische]] gemeinsjappeleke [[merret]] vaan de 27 [[EU]]-lidstaote, mer ouch vaan [[Iesland]], [[Liechtenstein]] en [[Noorwege]] die via e verdraag mèt de EU deil make vaan de [[Europese Ikkenomische Ruimte]] (''European Economic Area'', EEA), vaan [[Zweitserland]] door middel vaan 'n apaart EU-Zweitsers verdraag en vaan 't [[Vereineg Keuninkriek]] tijdeszolaank 't deil oetmaak vaan de [[Brexit]]-transitieperiood. D'n Interne Merret zörg d'r veur tot de "veer vrijhede" vaan de EU en de bovegeneumde len gewaarborg weure: de vrijhede veur [[produk]]te, [[kapitaol]], [[deens]]te en [[arbeid]]. De veer vrijheide zörge d'r veur tot ederen [[Europese börger]] in 'nen EU-lidstaot vrij is zien produkte te verkaope nao en in te kaope via 'nen aanderen EU-lidstaot (produkte), vrij is zien kapitaol vaan d'n eine nao d'n aanderen EU-lidstaote te verplaotse (kapitaol), zien deenste aon te beeje in um 't eve welken EU-lidstaot (deenste) en te gaon wèrke in welken EU-lidstaot heer ouch meh wil wèrke (arbeid).
 
'n Aontal EU-kandidaote en potentiële EU-kandidaote zien subjek aon 't Stabilisatie en Associatie Akkoord, boedoor die in sommege sectore ouch mage metdaon aon d'n Interne Merret: [[Albanië]], [[Bosnië en Herzegovina]], [[Kosovo]], [[Noord-Macedonië]], [[Montenegro]] en [[Servië]]. Daoneve gief 't d'rs drei individuele akkoorde die op 't bovegeneumde akkoord lieke tösse de EU en drei post-[[Sovjet Unie|Sovjet]] len: [[Georgië]], [[Moldova]] en [[Oekraïne]]. [[Turkije]] heet touwgaank tot 'n hoeg aontal sectore die oonder de vrijheid veur produkte valle via zien lidmaotsjap in 'n apaarte EU-Turkije [[Douane]]-Unie.
Tekslien 8:
De merret is in zien originele vörm gemeind um [[competitie]] te motivere, locale [[specialisering]] te laote greuie en, veural, um ikkenomische integratie binne de EU te versterke. Oongeveer haaf van de handel binne de EU maak deil oet vaan legalisatie die is geharmoniseerd door de EU. De creatie vaan d'n Interne Merret es 'ne normale merret wie normaal allein nationale merrete dat zien is nog altied in proces en laot sterke klove in integratie zien, veural es 't geit um de integratie vaan de deenste-industrie. Deze merret begint ouch steeds duideleker 'n polletiek illemint te kriege, umtot de [[Europees Kemissie]] d'n Interne Merret es polletieke monopolie maag vertegeweurdege in polletieke handelsgesprekke.
 
== Oontwikkeling vaan d'n Europese merret ==
D'n Interne Merret woort opgeriech in [[1993]] es gevolg vaan de [[European Single Act]] die in [[1986]] in [[Luxembörg (stad)]] en [[D'n Haag]] woort oonderteikend door de toen 12 nationale leiers die deil oetmaakde vaan de [[Europese Gemeinsjap]]. Wie de Merret zien intreje deej waor evels nog zoe'n 10% vaan de aofgesproke reigels vaan dee merret vasgestèld, 't groetste gedeilte waor daankzij 't [[Verdraag vaan Mestreech]] in [[1992]] wel al gerealiseerd. 't Groetste obstakel waore de physieke grenze tösse de lidstaote die mooste woorte opgegeve um daodwèrkelek aon de bovegeneumde veer ikkenomische vrijhede te kinne voldoen. 't [[Verdraag vaan Schengen]] wat in [[1985]] woort oonderteikend en in [[1995]] in wèrking woort gezat heelp 't groetste gedeilte vaan de perbleme in de nuie merret op te losse. Ouch 't [[Verdraag vaan Amsterdam]] in [[1997]], wat in wèrking trooj in [[1999]], heelp väöl obstakels op te losse; veural umtot dit verdraag d'r veur zörgde tot de [[EU]] de exclusieve autoriteit kraog euver de [[Schengenzone]]. Toch zien nog altied neet alle perbleme opgelos die me had aofgesproke op te losse in 1986. Ouch nao 't [[Verdraag vaan Lissabon]], wat veur groete hervörming zörgde binne de EU, bleve versjèllende integratie-tekortkomminge bestaon: veural de deenstesector blijf nog steeds achter wat betröf integratie.
 
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Europesen_interne_merret"