Europese migrantecrisis: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
KGeen bewerkingssamenvatting |
||
Tekslien 1:
{{dialek|Mestreechs}}
{{wio}}
De '''Europese migrantecrisis''' of '''Europese vlöchtelingecrisis''' is 'nen term veur 'n bepaolde periood die begos in [[2015]], wie e groet aontal lui arriveerde in de [[Europese Unie]] vaanoet de [[Mediterraonse Zie]] of euver land door de [[Balkan]]. 't Is deil vaan 'nen algemeine greui in immigratie nao [[Europa]] vaanoet neet-Europese len wat begos in de twiede haaf vaan de [[20e iew]] en wat vaanaof 't begin in 'nen hoegere of liegere graod zörgde veur verzèt in die Europese len. In september 2018 waor de sjatting tot eine op de vief migrante dee de Mediterraonse Zie vaanoet [[Libië]] heet perbere euver te steke in dees periood ofwel is gehiemeld ofwel is verdwene. 't Is neet gans dudelek wienie de Europese migrantecrisis is geïndeg, es zie überhaup geïndeg is,
▲De '''Europese migrantecrisis''' of '''Europese vlöchtelingecrisis''' is 'nen term veur 'n bepaolde periood die begos in [[2015]], wie e groet aontal lui arriveerde in de [[Europese Unie]] vaanoet de [[Mediterraonse Zie]] of euver land door de [[Balkan]]. 't Is deil vaan 'nen algemeine greui in immigratie nao [[Europa]] vaanoet neet-Europese len wat begos in de twiede haaf vaan de [[20e iew]] en wat vaanaof 't begin in 'nen hoegere of liegere graod zörgde veur verzèt in die Europese len. In september 2018 waor de sjatting tot eine op de vief migrante dee de Mediterraonse Zie vaanoet [[Libië]] heet perbere euver te steke in dees periood ofwel is gehiemeld ofwel is verdwene. 't Is neet gans dudelek wienie de Europese migrantecrisis is geïndeg, es zie überhaup geïndeg is, mer euver 't aglemein weurt de migrantekwestie is minder urgent geziens sinds [[2018]].
== Begin vaan de crisis ==
Regel 36 ⟶ 35:
't Aontal lui in de EU in [[2014]] wat néét in de EU gebore is waor zoen 33 mieljoon, of 7% vaan de EU-populatie (mie es 500 mieljoon). Um te vergelieke, in [[Rusland]] is dat 7,7%, in de [[VS]] 13%, in [[Canada]] 20%, in [[Australië]] 27% en in [[Japan]] meh 1,63%. Tösse [[2010]] en [[2013]] waore oongever 1,4 mieljoon lui nao de EU geïmmigreerd. Veur 't jaor 2014 kaome de hoegste aontal asielzeukers binne in de volgende jaore: [[1992]] (672 doezend), [[2001]] (424 doezend) en [[2013]] (431 doezend). In 2014 zelf waore 't d'rs 626 doezend, get minder dus es in 't recordjaor 1992, wat zien hoeg aontal asielzeukers veural te daanke had aon d'n oorlog in [[Joegoslavië]]. De EU-len in 2014 mèt de meiste vlöchtelinge waore [[Fraankriek]] (252.264), [[Pruusje]] (216.973), [[Zwede]] (142.207) en 't [[Vereineg Keuninkriek]] (117.161). Geinen Europese staot behuurde tot d'n tóp 10 len de aontal vlöchtelinge. 't Jaor veur de crisis boe-in volges [[Frontex]] de meiste illegale migrante de EU-grens euverstoke, waor [[2011]], wie 141.051 lui de via land of zie de Unie binnekaome.
=== 'n
't Aontal gedwonge vertrokkene lui waor aon 't ind vaan 2014 in de wereld al roond de 59,5 mieljoon. Dat waor 't hoegste aontal sinds d'n [[Twiede Wereldoorlog]], mèt nog 's 'n greui vaan 40% in [[2011]]. Vaan de 59,5 mieljoon waore 19,5 mieljoon vlöchtelinge en 1,8 mieljoon asielzeukers. De res waore gedwonge te verplaotse binne hun eige len. In 2014 waor de groetse gróp vlöchtelinge [[Syrië|Syrisch]] (3,9 mieljoon, 1,55 mie es 't jaor daoveur), gevolg door [[Afghanistan|Afghaone]] (2,6 mieljoon), die al de groetste gróp waore veur drei decennia achter mekaar daoveur. Zès vaan de tien len waore Afrikaans. Oontwikkelingslen brachte de meiste vlöchtelinge binne (86% aon 't ind vaan 2014). Allewel de meiste Syrische vlöchtelinge woorte opgevange door buurlen wie [[Törkije]], [[Libanon]] en [[Jordanië]], 't aontal asielzeukers greuide ouch hel in [[Europa]] binne 2011 en 2015: zoen 813.599 waore d'r in 37 Europese len (binne en boete de [[EU]]) aon 't ind vaan november 2015 - de mierderheid (57%) vroog asiel aon in [[Pruusje]] en [[Servië]]. In 2014 kaom 't groetste aontal asielzeukers wereldwied nog aon in [[Rusland]]: 274.700 dat jaor allein.
Regel 113 ⟶ 112:
Op [[24 jannewarie]] [[2016]] woort dudelek tot [[Rusland]] ziene noorderleke sjraom mèt [[Noorwege]] haw geslote veur azielzeukers um die in Rusland te hawwe.<ref>http://www.dw.com/en/russia-shuts-arctic-border-to-norway-over-security-reasons/a-19001593|"Russia shuts arctic border to Norway over ′security reasons′", ''Deutsche Welle''. 24 jannewarie 2016.</ref> De route woort via de Noordpool woort tösse Rusland en Noorwege aofgeslote veur migrante in april dat jaor. Allein Russische, Noorse en [[Wit-Rusland|Witrussische]] börgers mochte nog via deze sjraom Noorwege in.<ref>http://www.express.co.uk/news/world/657646/Russia-SHUTS-DOWN-border-Europe-fears-new-migrant-route-ARCTIC|title=Russia SHUTS DOWN border with Europe amid fears over new migrant route through the ARCTIC", ''Express''. [[2 april]] [[2016]]</ref>
Op [[12 fibberwarie]] [[2016]] zag de Russische premier [[Dmitrij Medvedev]] euver 't opegrensbeleid vaan sommege Europese lan (wie [[Duitsland]], [[Zwede]] en, in mindere maote, [[Belsj]] en [[Nederland]]): "'t Is sömpelweeg stom um de deure vaan [[Europa]] wied te openene en um ederein die nao die land wil
Op [[2 miert]] 2016 stèlde [[NAVO]]-[[ginneraol]] [[Philip Breedlove]]: "Same gebruke Rusland en 't [[Basjar al-Assad|Assad]]-regime espres migratie es e waope, es 'n poging um de Europese structure te euverweldege en Europa's beleid op te breke. [...] Dees wèllekeurege waopes die gebruuk
== Motivaties ==
=== Vlöchtelingecrisis ===
Mèt 'ne [[vlöchteling]] weurt gemeind: iemes dee zie/häör land mot verlaote vaanwege vervolging, oorlog of geweld. In 2014 waor de groetse gróp vlöchtelinge [[Syrië|Syrisch]] (3,9 mieljoon, 1,55 mie es 't jaor daoveur), gevolg door [[Afghanistan|Afghaone]] (2,6 mieljoon), die al de groetste gróp waore veur drei decennia achter mekaar daoveur. Zès vaan de tien len waore Afrikaans. Oontwikkelingslen brachte de meiste vlöchtelinge binne (86% aon 't ind vaan 2014). Allewel de meiste Syrische vlöchtelinge woorte opgevange door buurlen wie [[Törkije]], [[Libanon]] en [[Jordanië]], 't aontal asielzeukers
==Rifferenties==
| |||