China: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
→Volksrippubliek China: Xi es sterke maan dee in de media weurt verhierlek, wat zien recinte veurgengers neet lete doen. |
||
Tekslien 328:
Mao zien ierste prioriteit waor 't verbetere vaan de boere hun positie. Heer oonteigende daoveur alle groetgroondbezitters en voch tege d'n opiumhandel. Ouch veurde heer Viefjaoreplanne in, en zörgde heer veur alfabetiseringscampagnes en gratis gezoondheidszörg. Mao zien gewelddaodege filosofie vaan [[klassestrijd]] en [[revolutie vaan oonderop]] (zuug [[maoïsme]]) zörgde deveur tot de groetgroondbezitters en handelere en masse geëxecuteerd woorte. Nao 'ne korten tied vaan liberalisering (de campagne ''[[Laot hoonderd blomme bleuje]]'') radicaliseerde dit beleid. Wie in [[1958]] de [[Groete Sprunk Veurwaarts]] woort aofgekundeg, woort dat pienelek dudelek. Mao wouw China in hoeg tempo industrialisere es eisde daoveur tot me ouch op 't platteland staol zouw producere. Dit maakde oetindelek tot de boere hun gewasse neet mie vaan 't land kóste hole en tot mieljoene lui verhoongerde. Zelfs 't geproduceerd staol waor neet vaan bruukbaar kwaliteit. Es gevolg daovaan leep Mao zienen invlood in de regering sterk trök. Heer wis in [[1966]] de mach trök te kriege mèt 'n nui campagne, de [[Cultureel Revolutie]]. Mèt good gekoze propaganda lanceerde heer de [[Roej Garde]]s, die op eige initiatief de sameleving móste zuvere vaan reactionair eleminte. Gevolg waor 'ne golf vaan politiek geweld, terreur en chaos, zoewie de verneteging vaan väöl iewenaajd erfgood. Tegeliek kaom de [[persoensverhierleking]] vaan Mao tot e huugdepunt.
Allewel tot de Cultureel Revolutie officieel doorleep tot aon Mao zienen doed, waore nao e paar jaor de ergste excesse veurbij. Kierpunt waore de [[jaore 1970]]. In [[1971]] woort 't land door de [[VN]] erkind es de legitiem regering vaan China, en oondaanks hel verzèt daotege door de VS brach ouch d'n Amerikaanse president [[Richard Nixon]] in [[1972]] e bezeuk aon 't land. Nao d'n doed vaan Mao in [[1976]] waor 't aofwachte wee häöm opvolgde. De [[bende vaan veer]], 'n grop mechtege orthodoxe Maoïste, woort evels gaw opzijgezat, en in [[1978]] kaom [[Deng Xiaoping]] aon de mach. Dezen awwe partijmaan, dee in de Cultureel Revolutie zelf gezuverd waor, braok mèt 't extreem ideologisch maoïsme door 'n oetgesproke [[pragmatisme|pragmatische]] politiek. Heer
Tot de liberalisering zien grenze had bleek evels wel in [[1989]], wie studente in Peking demonstreerde veur mie democratie. D'n opstand woort mèt geweld neergeslaoge. Ouch Deng zien opvolgers hele dit beleid aon: de bevolking woort väöl vrijheid gelaote in alledaogse dinger, meh kritiek op 't systeem of de centraol regering woort astrein de kop in geduid. Zeker nao de opkoms vaan 't internèt kraog de bevolking mèt aonzeenleke censuur te make. De technocratische kern vaan 't beleid löp wel sjaoj op door de touwgenome corruptie. De bestrijing daovaan woort in [[2015]] tot topprioriteit verklaord.
In [[1997]] kraog de Volksrippubliek Hong Kong trök vaan de Britte, in [[1999]] retourneerde Portugal ouch Macao. Dit waor neet nao de zin vaan groete deile vaan de bevolking, die liever in politieke vrijheid oonder 't koloniaol bewind wouwe leve. De twie kolonies woorte daorum allein aofgestande op veurweerde tot China dao democratie en vrijheid vaan meiningsuting in stand zouw hawwe, 'n regeling bekind es ''ei land, twie systeme''. China heet sindsdeen geperbeerd ouch Taiwan oonder dat systeem trök te kriege, evels zoonder succes.
Aon 't technocratisch karakter vaan 't Chinees politbureau kaom vaanaof 2012 'n ind. Roond de nui secretair-generaol [[Xi Jinping]] woort 'n ziech ummer oetbreiende [[persoensverhierleking|persoenscultus]] gebouwd, dewijl de maan zelf ouch ummer mie mach nao ziech touw trok. Diverse westerse commentatore spraoke vaan 'keizer Xi' of trokke de vergelieking mèt Mao.
==Referenties==
| |||