Cricket: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Speulverloup: aanvlalend: beginne mit zingen es se flaaj bös 'nt aete? :P
Iech dink tot 't zoe wel good is.
Tekslien 1:
{{dialek|Mestreechs}}
{{wio}}
[[Plaetje:Muralitharan_bowling_to_Adam_Gilchrist.jpg|thumb|'ne Cricketmatch aon de geng. De bowler (doonkerblauw, achterin de foto) heet de bal gegoejd. De batsman (geel, veurop de foto) zal perbere dee zoe wied meugelek eweg te hawwe. Achter häöm steit 't wicket (wit hèkske); es dat umgeit, is heer oet. D'n umpire (sjeidsrechter; achter de bowler, mèt hood) loert of 't allemaol wel good geit.]]
'''Cricket''' is 'ne [[balsport]] mèt [[slaaghout]] dee veural in de len vaan 't [[Brits Gemeinebès]] weurt gespäöld. Doel vaan 't speul is um zoeväöl meugelek ''runs'' te make in d'n tied tot me 'in' is.
Regel 53 ⟶ 52:
Cricket vertuint väöl versjèlle mèt aander sporte boe mèt bal en slaaghout weurt gespäöld, mèt 't groondprinciep - de aonvallende partij houwt de bal zoe wied meugelek weg um daonao te goon loupe, dewijl de verdeidegende partij perbeert de speuler 'oet' te doen goon - versjèlt neet wezelek vaan beveurbeeld [[slaagbal]] of [[hoonkbal]].
 
Veur 't begin vaan 't speul goeje de twie aonveurders 'n munt op um te bepaole wee vaan hun es ierste aon slaag kump. De partij die sleit, stèlt daan 'ne slaagmaan (of 'n slaagvrouw) op. De veldpartij wijs 'ne ''bowler'' (goejer) aon. Dee moot de bel veur de slaagmaan aongoeje. De slaagmaan steit veur de ''wicket'', e wiebeleg hèkske wat bij de minste bereuring umvèlt. Dit is ein vaan de menere boe-op me oet kin rake (zuug oonder). De bowler zal daorum de bal op de wicket mikke, in de hoop tot de slaagmaan de bal mis en de bal de wicket umgoejt. Wijer gief 't op de pitch nog 'nen aandere speuler vaan de slaagpartij, de ''non-striking batsman'' (dee nao 'ne slaag mèt de slaagmaan moot mètloupe), zoewie nog 'nen aandere vaan de veldpartij, de ''wicket-keeper'' (dee belaankriek werk deit um de slaagmaan oet te kriege en bij wee dèks de bal weurt trökgebrach).
 
Heet de slaagmaan de bal geraak, daan begint 'r te loupe. Heer deit dat same mèt 'nen teamgenoet (de ''non striking batsman''), dee aon d'n aandere kant vaan de ''pitch'' steit (neve de bowler dus). Edere kier tot de twie slaagmaander op en neer zien geloupe, weurt getèld es eine ''run''. Kump de bal trök dewijl eine vaan hun nog neet euver de lijn is (de ''popping crease''), daan is de slaagmaan oet. 'ne Speuler kin nog op diverse aander menere oet rake (zuug oonder). Es 'ne slaagman oet is, daan kump de volgende vaan zie team draon. D'n tied tot 'ne slaagmaan sleit, neump me 'ne ''wicket'' (wat verwarrend kin zien umtot 't hèkske ouch zoe hèt.) Ouch de bowler moot wissele: nao zès geldege bel wisselt me nao d'n aandere kant vaan de pitch (dee ouch twie wickets kint en gans symmetrisch is) en kump 'nen aandere draon. Zoe'n periood vaan zès worpe neump me 'nen ''over'', umtot d'n umpire aon 't ind 'over!' röp.
 
Bij ''first-class cricket'' blijf de slaagpartij speule tot alle tien slaagmaander (eine vaan de slaagpartij kump neet aon slaag) oet zien. Bij ''limited-over cricket'' wissele de partije nao e bepaold aontal overs: 50 bij ODI, 20 bij Twenty20. D'n tied tot 'n partij aon slaag is neump me 'nen ''innings'' (inkelvoud en miervoud). First-class cricket kint in principe veer innings, limited-over mer twie.
Regel 61 ⟶ 60:
't Speul indeg nao de lèsten innings. Dat kin op twie menere. Es me de gansen innings oetspäölt en de slaagpartij heet daan nog neet de aander partij ingehaold: daan zeet me: de lèste slaagpartij heet mèt X runs verlore. Haolt de slaagpartij is ziene lèsten innings de aander partij evels ''wel'' in, daan tèlt me 't aontal speulers wat nog neet oet is. Stèl noe tot me de match heet gewonne dewijl de zevende speuler aon slaag is. Zès zien 'rs daan al oet; mèt de slaagman debij gief 't daan nog veer euvergebleve speulers. Daan zeet me: de lèste slaagpartij heet mèt Y wickets gewonne.
 
E geliekspeul kump neet dèks veur. Es 't veurkump, späöltkin me 'nen tie-break speule, bekind es de ''super-over''. In 2019 won Ingeland 't WK cricket vaan Nui-Zieland in de super-over.
 
==Regele==
[[Plaetje:Cricket_field_parts.svg|thumb|Aofmetinge en terminologie vaan e cricketveld. De terme die gein deile vaan 't veld besjrieve, sloon op de aard vaan 'ne slaag.]]
===Veld===
Cricket weurt gespäöld op 'n ovaol veld (al behölp me ziech in Nederland dèks mèt e rechheukeg veld, umtot me 't moot inpasse in e sportpark mèt aander rechte velder) boevaan d'n unvaank varieert. In principe weurt de grens vaan dat veld, de zoegeneumde ''boundary'', euver de ganse lengde belijnd. Daobinne vint me 't ''infield'', wat wel strikte eise euver zien verhajdinge en aofmetinge heet: 't is e [[stadion (figuur)|stadion]] boevaan de bei cirkele 'nen diameter vaan 27,4 meter daan wel 30 [[yard]] höbbe. Perceis in 't midde daovaan vint me de ''pitch'', 'n oonbegreujd (of extreem kort gemejd) stök binnen 't graas, wat nog inger bemete is. De pitch is 2012 cm (22 yard) laank en 305 cm breid. Ouch de zuime (de ''creases'') zien exak bemete.
 
===Späölgerei===
't Slaaghout (''bat'') is gemeinelek vaan wilgehout gemaak (al weure soms bij cricket veur kinder plastikke plenkskes gebruuk). De maximumlengde vaan 't blaad is 108 mm (4¼ doum).
 
De bal is vaan hel, touwgenejd [[leer]] en heet 'nen umtrèk vaan 229 mm (9 doum). 't Binneste is vaan körk. De bal is gemeinelek wit of doonkerroed; in 't profcricket priffereert me de roej balle, tenzij bij duuster weurt gespäöld.
 
===Wienie 'ne speuler oet is===
'ne Slaagmaan kin op tien versjèllende menere oetrake. De ierste vief koume geregeld veur, de lèste zien ieder oongewoen, soms rechoet zeldzaam.
 
# ''Bowled''. De bowler goejt 't wicket um en ziene worp is geldeg.
# ''Vangbal'' (''caught''). 'ne Veldspeuler vingk de bal dee de slaagman heet eweggehojd, zoonder tot dee iers de groond heet geraak. De speuler is daan direk oet; de bal hoof neet te weure trökgebrach.
# ''Leg before wicket''. De slaagmaan veurkump mèt zie bein tot de bal 't wicket raak. Geit neet op veur aander liechaamsdeile, en ouch neet wienie de curf vaan de bal neet op 't wicket waor geriech (wienie de bal dus ouch zoonder dat bein 't wicket neet zouw höbbe umgegoejd). In die lèste twie gevalle is de worp gewoen oongeldeg.
# ''Run out''. Eine vaan de twie slaagmaander is nog aon 't loupe op 't memint tot de veldpartij 't wicket reglemintair umgoejt (es de bal trökkump bij de pitch).
# ''Stumped''. De slaagman hojt mis, de wicket-keeper pak de bal en goejt 't wicket um.
# ''Retired'': 'ne Slaagman sjeit oet um 'n aander rei es blessure.
# ''Twie kier de bal houwe'' (''hit the ball twice''). 'ne Slaagmaan maag mer eine kier oethole, en neet 'ne slechte bal nog ins mèt 'nen twiede slaag corrigere. Fysiek is dit koelek meugelek, meh ouch 't rake vaan 'nen al gehojde bal mèt 't lief (oetgezunderd de han, boeveur aander regele gelle) vèlt dao-oonder. In 't tescricket nog noets veurgekoume.
# ''Wicket geraak'' (''hit wicket''). De slaagmaan goejt 't wicket um mèt zie lief of slaaghout. Kin beveurbeeld veurkoume es me 't slaaghout achteloes achter ziech neergoejt.
# ''Obstructing the field''. De slaagmaan perbeert de veldpartij oonreglemintair, in woord of daod, oet häör speul te hole.
# ''Timed out''. 'ne Slaagmaan is binne de drei menute neet op zien plaots, dewijl dat binne zien mach ligk.
 
Tot 2017 gaof 't nog 'n èlfde meneer: de bal vaspakke (''handling the ball''). Dit gol wienie de slaagmaan de bal raakte mèt 'n hand die neet aon 't slaaghout vaszat, en ziech neet mèt die hand tege blessures perbeerde te besjerme. Allewijl vèlt dit oonder ''obstructing the field''.
 
==Cricket in Nederland==
Cricket woort in Nederland vaanaof de jaore 1860 vrij populair oonder de elite. In väöl stei - veural in Wes-Nederland, meh ouch beveurbeeld in Deventer - woorte succesvol cricketclubs opgeriech. Nao 1880 kraog de sport snel concurrentie vaan [[voetbal]]. Väöl cricketclubs woorte voetbalclubs, of gónge allebei de sporte doen.
 
Toch is cricket blieve voortleve; allewijl gief 't in 't land good 6000 lui die de sport doen. Väöl vaan hun zien Zuid-Aziatische immigrante. Nederland is sinds 1966 geassocieerd lid vaan de [[International Cricket Council]]. In 1996 deeg 't veur 't iers mèt aon e WK. Heimèt huurt Nederland tot de beter len vaan boeten 't Gemeinebès. Ouch op kampioensjappe Twenty20 is 't land mèt regelmaot te zien. 't Nederlands èlftal zörgde in 2009 veur 'n groete sensatie door in 't WK Twenty20 vaan Ingeland te winne. Extra bezunder waor tot dees euverwinning plaotsvoont op [[Lord's]], 'n aajd stadion mèt 'n extreem groete symboolweerde veur 't Ingels cricket.
 
In clubverband weurt cricket bij de hiere gespäöld in 'n piramide die löp vaan de Topklas euver de Hoofklas, Euvergaanksklas A en B, Twiede Klas A en B en Daarde Klas A en B. Veur Twenty20-matche weure apaarte poules belag.<ref>[KNCB - Topklasse]</ref> Bij de dames gief 't allein 'n Hoofklas en 'n apaarte poule veur 't Twenty20.<ref>[https://www.kncb.nl/competities/2019/dames/dames-t20/ KNCB - Dames T20]</ref>
 
==Cricket op 't Belsj==
In 't Belsj weurt cricket, aofgezeen vaan de meugeleke oersprunk in Vlaondere, al zeker sinds 1866 gespäöld, wie börgemeister [[Jules Anspach]] vaan [[Brussel]] e cricketveld opende. Zoe groet wie in Nederland woort de sport evels neet. Sinds 1905 heet e nationaol èlftal wel dèks tege Nederland gespäöld.
 
Sinds 2005 is 't Belsj geassocieerd lid vaan de ICC (daoveur al sinds 1991 geaffilieerd). Sinds 1 jannewarie 2019 weure de Twenty20-matche vaan alle ICC-leie erkind, dus ouch die vaan 't Belsj. Officieel ODI's späölt 't team nog neet.
 
==Rifferenties==
<references/>
 
==Extern links==
* [http://www.icc-cricket.com/ Website vaan 't ICC]
* [https://www.kncb.nl/ Website vaan de Koninklijke Nederlandse Cricketbond] (KNCB)
* [https://cricket-belgium.com/ Website vaan de Belzje Cricketboond]
 
[[Categorie:Sjport]]
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Cricket"