Donald Trump: Versjèl tösje versies

Um 8.30 reep [[Peersbureau AP]] oet tot Donald Trump president is. Allewel Clinton de populaire stömming won, mèt 48,01% vaan de stömme contra Trumps 47,03% vaan de stömme, haolde Trump mie electoraole stömme mèt 306 contra Clintons 232. [[Gary Johnson]] vaan de [[Libertarian Party]] (''Libertarische Partij'') won mèt mie es 4,3 miljoen stömme e persentaasj vaan 3,28. Dit waor 't hoegs aontal stömme veur 'nen daarde kandidaot sinds [[Ross Perot]] mètdeej aon de verkezinge vaan [[1996]] en ’t hoegs aontal stömme wat de Libertarische Partij oets won. [[Jill Stein]] vaan de [[Green Party]] won 1,3 miljoen stömme (1,02%). Dit waor 't hoegs aontal stömme wat dees partij won sinds [[Ralph Nader]] mètdeej aon de verkezinge in [[2000]]. D'n oonaofhenkeleken [[Evan McMullin]] won 21% vaan de stömme vaan zienen eige staot [[Utah]]. Dit waor de hoegste wins gehaold in 'ne bepaolde staot door iemes aander es 'nen Democraat of Rippeblikein sinds [[Ross Perot]] in [[1992]]. McMullin won evels nationaal minder es 550.000 stömme (meh 0,41%) – heer waor evels ouch meh verkeesbaar veur 15% vaan de stömmers. [[Darrell Castle]] vaan de [[Constitution Party]] waor veur 39% vaan de stömmers besjikbaar mer won meh 190.000 stömme (0,14%). ''The New York Times'' en ''NBC News'' stèlde tot de stömming in de VS gedäörende de weeg nao de verkezinge de “koedste” en “sjókkerendste” verkezinge veur Amerikane waor sinds de verkezinge vaan [[1948]] tösse [[Harry S. Truman]], [[Thomas E. Dewey]] en [[Strom Thurmond]]. Ouch waor 't d'n ierste kier sinds [[1984]] tot [[Wisconsin]] veur 'ne Rippebliek góng. 't Zelfde gold veur [[Pennsylvania]] en [[Michigan]] sinds [[1988]]. De stömme in [[Maine]] woorte veur d'n ierste kier gesplits sinds [[1828]]. Volges de meiste peilinge waore beij kandidaote historisch oonpopulair mèt 'n haat tege Clinton vaan 54,4% en tegen Trump vaan 58,5%.

 

===Publieke reacties op euverwinning Trump===

Al metein nao de verkezinge leet de [[Iran|Iraanse]] regiering weite te hope tot Donald Trump ziech es president zal hawwe aon de Amerikaanse verpliechtinge die hure bij ’t akkoord euver de bepèrking vaan ’t Iraans kernprogramma geslote mèt Trumps veurgenger [[Barack Obama]]. Trump had dèkser laote weite tijes zien campagne tot heer vaan dit verdraag aof wilde komme. Ein vaan de ierste reacties oet polletiek [[Nederland]] waor de [[Mestreechse]] Minister vaan [[Handel]] en Oontwikkelingssamewèrking [[Lilianne Ploumen]]. Zie zach tot Trump ''op zien dade mót weure beoordeild''. Kort daonao reep de [[NAVO]]-chef [[Jens Stoltenburg]] Trump op ''um te vereinige'' en tot veur de VS ''op eige initiatief'' doorgaon gein optie is. Daomèt reageerde Stoltenburg veural op Trumps opmerkinge tot de NAVO allein meh geld en bane veur de VS kos. Toch kaom d'r neet allein meh kritiek vaanoet [[Europa]]. De [[Rösland|Rössische]] president [[Vladimir Poetin]] waor vrij snel mèt ’t felicitere vaan Trump. e Paar daag later zörgde de [[Kremlin]] evels veur väöl commotie umtot häör woordveurders lete weite tot, integendeel bis wat Trump beweert, de Kremlin weldegelek contak had mèt Trumps campagneteam in aonlaop vaan de verkezinge. Trump woort dèkser gedäörende de verkezinge besjöldeg door Clinton en aandere tot heer geheim ban zaw höbbe gehad mèt de Kremlin. Zoe lete de [[EU]]-ministers vaan boetelandse affaires weite gein paniek euver de verkezing vaan Trump te höbbe – wel lete ze weite tot Europa bezörg is. De [[Duitsland|Duitse]] boondskanselier [[Angela Merkel]] leet op de maondeg nao de verkezinge weite d'r bij ’t Duits volk op aon te dringe 'n ''ope hawwing'' te höbbe nao Trump. Get later belde de Nederlandse premier [[Mark Rutte]] Trump op um häöm te felicitere veur zien wins in de verkezinge. Ouch leet Rutte publiekelek weite ’n rol veur Nederland te zien es brögkebouwere tösse de EU en de winnaar vaan de Amerikaanse verkezinge. De [[Fraankriek|Franse]] president [[François Hollande]] en [[VN]] secretaris-ginneraol [[Ban Ki-moon]] kaomde mèt ’n kritischere toon en repe op tot d'n aonkommenden Amerikaanse president ’t nuij klimaatverdraag geteikend in [[Paries]] te respectere. Nog kritischer geluid kaom oet [[Canada]] vaan de premier [[Justin Trudeau]]. Heer waor zag Trump bereid te zien 't vrijhandelsakkoord [[NAFTA]], wat Trump zelf dèks had bekritiseerd tijes ziene campagne, te veraandere. Trudeau kraog hei evels väöl kritiek op oet eige land. Aon d’n aandere kant vaan de oceaan, in [[Japan]], kaom positiever geluid vaan premier [[Shinzo Abe]] dee rekende op gooj betrèkkinge mèt de VS naotot heer e gesprek had gehad mèt Trump op d’n doonderdeg nao de verkezingsoetslaag.