Wim Kok: Versjèl tösje versies

'''Willem (Wim) Kok''' ([[Bergambacht]], [[29 september]] [[1938]] – [[Amsterdam]], [[20 oktober]] [[2018]]) iswaor 'ne [[Nederland]]se [[vakboond]]smaan [[politiek|politicus]] veur de [[PvdA]] en oondernummer. Heer kaom op in de wereld vaan de vakvereineging en steit allewijl veural bekind es [[premier]] vaan de [[kabinètKabinètte vaan Nederland|kabinètte]]te [[kabinet-Kok I|Kok I]] en [[kabient-Kok II|Kok II]], ouch bekind es de mauve ("paarse")mauf kabinètte. Heer vervölde de functie vaan premier vaan [[1994]] tot [[2002]].

Kok woort gebore in Bergambacht, [[Zuid-Holland]], es zoon vaan 'nen tummermaan. Heer greujtgreujde dao op in rellatief erremeuj. Heer volgvolgde de [[MULO]]-B in [[Schoonhoven]] en de [[HBS]]-B in [[Gouda]]. Vervolges geitgóng 'r studere aon de elitair [[Universiteit Nyenrode]], daan nog ''Nederlands Opleidingsinstituut veur 't Boeteland'', boe 'r [[bedriefskunde]] studeertstudeerde. In [[1958]] studeertstudeerden 'r dao aof, en nao einei jaor in militairen deens te höbbe gezete wèrkwèrkden 'r tot [[1961]] op e handelsketoer in [[Amsterdam]]. Vaanaof dat memint wèrkden 'r veur de vakboond Bouwboond [[NVV]]. In [[1969]] weurtwoort 'r iers secretair en daan veurzitter vaan de [[NVV]], later vaan de [[FNV]], en in die functie kump 'r dèks in 't nuits. Heer steit bekind um zien vermoge tot en veurleefde veur oonderhandele, boe heer mie mèt meint te bereike es mèt stakinge en ander acties. Heer waor ouch e tiedsje vice-veurzitter vaan de [[SER]].

In [[1986]] steitstoont Kok twiede op de keeslies vaan de PvdA, achter [[Joop den Uyl]], en eswie Den Uyl 'tzelfde jaor nog demèt ophèltoetsjeide weurtwoort Kok [[fractieveurzitter]] en [[oppositie]]leier. Es politieke leismaan vaan de PvdA veurtveurden 'r e dudelek gemaotegder en minder links-ideologisch beleid es oonder Den Uyl 't gevalziene waorveurgenger. In [[1989]] woort heer tot veurzitter vaan de [[Socialistische Internationale]] beneump.

Nao de verkezinge vaan 1989 numpnaom de PvdA mèt 't [[CDA]] zitting in 't [[kabinet-Lubbers III]]. Kok weurtwoort [[minister]] vaan Financië en [[vice-premier]]. Es minister continueerden 'r gooddeils 't beleid vaan de ierder kabinette-Lubbers. Dit kaom neer op 'n algemein versobering en bezuneginge vaan 17 miljard [[göllegölde]]. Heiveur woort in [[1990]] de zoegenaomde ''Tössebalans'' opgesteld. Bezuneg woort op [[subsidie]]s, [[defensie]], [[gezoondheidszörg]] en welzien. Wijer woort 't geld gehaold oet 'n heursverhoeging vaan 5,5%, tariefsverhoeging in 't Opebaar Verveur, verhoeging vaan [[accijns|accijnze]] en motorrijtuugbelasting op [[benzine]] ('t zoegenaomd ''[[Wölmke vaan Kok]]''). De [[btw]]-tarieve bleve geliek allewel tot me ziech 'n verlieging veurgenómme had. Ouch 'n efficiency-operatie mós mie geld oplevere. HendegeHel kritiek kraog 'r oet zien eige partij, oonder aonveuring vaan collega-minister [[Jan Pronk]], wie heer de [[WAO]]-reigelingeregelinge wouw aonpasse. De wèt woort oetindelek intak gelaote.

't Wieneg populair beleid vaan Lubbers III leide zoewel veur 't CDA es veur de PvdA tot e verluus. Umtot de PvdA oonder Kok mèt 12 zetele verluus toch de groetste partij woort ('t CDA, wat 20 zetele verloor, kaom vief zetele lieger oet), waor zij aon zèt veur e kabinèt te vörme. Nao 'n maondelang formatie kaom 'r e kabinèt vaan PvdA, [[VVD]] en [[D66|D'66]], bekind es de mauvemauf coalitie. Kok woort heivaan premier.

De twie kabinettekabinètte-Kok veurde e liberaol beleid, boebij ideologie vaan zoewel links en rechs gein belangrieke rol speuldespäölde en pragmatisme euverhiersdeeuverheersde. Väöl woort in deen tied geliberaliseerd en geprivatiseerd. Zoe woorte de winkeltije vrijer gegeve en sommege vestegingseise veur oondernummers aofgesjaf. Staotsbedrieve wie de [[NS]], [[Schiphol]] en de energiebedrieve woorte op e trajek nao zelfstendegheid gezat. Kok zag dao, op e congrès in [[1995]] zelf euver: "'n wèrkeleke vernuiing vaan de PvdA begint (...) mèt e definitief aofsjeid vaan de socialistische ideologie; mèt 'n definitief verbreking vaan de ideologische ban mèt ander naozaote vaan de socialistische beweging." De bezuneginge die ieder oonder mie door Kok zelf waore doorgeveurd ginge oonder de mauvemauf kabinette wijer door, boemèt de begroeting e paar jaor laank kloppend gemaak woort. Wijer maakde de aofwezegheid vaan christeleke partije in 't kabinèt [[euthanasie]] en 't [[homohouwelek]] meugelek.

In 1998 won de PvdA ach zedelezetele en góng vaan 37 nao 45. De mauvemauf coalitie woort zoonder väöl probleme vervolg: zoe laank es de formatie vaan Kok I doorde, zoe kort doorde die vaan Kok II. Dit kabinetkabinèt kraog evels mèt get mie probleme te make es ziene veurgenger. Bij D'66 hiersdeheersde de wuns Nederland bestuurlek te vernuie en wie hun veurstèl veur de inveuring vaan 't [[referendum]] kaom neet door de [[Ierste Kamer]] dreigde ze 't kabinet te doen valle. Oetindelek veel 't kabinèt op [[16 aprèl]] [[2002]], kort veur de verkezinge, op 't rapport vaan de parlementair enquêtecommissie euver de [[Srebrenica]]-kwestie. Intösse waor binne inkel maonde 'n sterke anti-mauvemauf stumming opgekómme in Nederland, veural geveujd door [[Pim Fortuyn]] en zien partij de [[Lijst-Pim Fortuyn|LPF]]. Ouch droog de slechte oetstraoling vaan [[Ad Melkert]], Kok zienen opvolger es politieke leismaan vaan de PvdA, bij aon 't verval vaan de partij. Bij zoewel de gemeinteraods- en de [[Twiede Kamer]]verkezinge leej de PvdA enorm verleze en kaome de LPF en 't CDA op. Kok bleef demissionair aon tot aon de beëideging vaan 't [[kabinet-Balkenende I]] op [[22 juli]].

=== SinsSinds 2002 ===

Nao zien oontslaag es premier góng Kok 't bedriefsleve in. Heer kraog versjèllende commisariaote aongeboje, bij de [[ING Baank]], bij de [[KLM]], [[TPG Pos]] en [[Shell]]. Dat kaom 'm op kritiek vaan zien eige partij te stoon, veural wie heer instumde mèt groete bonusse veur managers. Es premier had 'r dat oets "exhibitionistische zelfverrieking" geneump. Oonder mie [[Wouter Bos]] veel 'm dao-op aon. SinsSinds [[2003]] iswaor Kok ouch [[Minister vaan Staot]]. Datzelfde jaor reikde de Universiteit Nijenrode häöm 'n [[ieredoctoraot]] oet.

[[Categorie:LaevendeLuuj luujgesjtorve in d'n einentwintigsten iew]]